red_cinema_de_keizer
Neem contact op met de schrijver van de petitie
definitieve bescherming Cinema De Keizer - einde petitie
2013-02-07 14:56:37Beste,
Cinema De Keizer te Lichtervelde is sinds gisteren 6 februari definitief beschermd. Goed nieuws dus, en een echte opsteker.
Daarmee kan ik ook deze petitie afronden die sinds eind mei vorig jaar liep. Van harte dank voor jullie sympathieke steun, jullie reacties en bijdrage.
Graag tot weerziens of hoors!
Al dan niet in Cinema De Keizer...
Vriendelijke groeten,
Tom Vanhaverbeke
Kortemark
tomvanhaverbeke@hotmail.com
Knack focus » Muziek » Muzieknieuws » Dorpscinema De Keizer krijgt beschermd statuut
Dorpscinema De Keizer krijgt beschermd statuut
woensdag 06 februari 2013 om 14u44
De authentieke dorpsbioscoop Cinema De Keizer, die in 1924 werd opgericht in Lichtervelde, heeft definitieve bescherming gekregen. Sinds eind vorig jaar worden er opnieuw films gedraaid.
Toen de eigenares en uitbaatster Agnes Debaillie van Cinema De Keizer in mei 2012 overleed, hing de toekomst van de dorpscinema aan een zijden draadje. Maar nu lijkt het de cinema opnieuw voor de wind te gaan.
In december vorig jaar heropende de bioscoop en werd hij door beeldschermenfabrikant Barco gebruikt als testcase voor een nieuwe projector. Daar komt nu de volledige bescherming bovenop. Dat betekent dat ook de projectoren, de filmontwikkelaar en 31 bewaarde spoelen met 13 bijpassende opbergdozen een beschermd statuut krijgen.
"Cinema De Keizer is het laatste representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een dorpscinema uit de vroege 20ste eeuw", aldus Vlaams minister voor Toerisme en Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois, die in juni 2015 al het beschermde statuut aanvroeg. "Ik bescherm deze cinema dan ook omwille van zijn historische, sociaal-culturele en volkskundige waarde. In het pretelevisietijdperk was zo'n bioscoopbezoek een volwaardig onderdeel van het leven van iedereen."
De cinema was er al sinds 1924 en heeft een operationele machinekamer die de getuigenis van de technische evolutie van de film overlevert. Ook het interieur, met onder meer de houten klapstoelen bekleed met rode pluche, de originele lambrisering en bijbehorende lichtarmaturen, werd volledig bewaard.
De zaal kan in totaal 399 bezoekers ontvangen. Sinds jaar en dag is de toegangsprijs voor iedereen 5 €. Voor groepen zijn kortingen mogelijk.
Cinema De Keizer, Neerstraat 11 in 8810 Lichtervelde. Open op vrijdag, zaterdag en zondag, en tijdens de schoolvakanties. (Belga/DB)
Bescherming heeft aandacht voor het bouwkundige maar ook voor de cultuurgoederen
Cinema De Keizer definitief beschermd
- Het Nieuwsblad - woensdag 06 februari 2013, 15u53
- in Samenleving
- Auteur: Eric Vanhooren
Cinema De Keizer is nu definitief beschermd.
Eric Vanhooren
LICHTERVELDE - Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, heeft Cinema De Keizer definitief , werd vandaag door minister Bourgeois ondertekend.
Na het overlijden van eigenares en uitbaatster Agnes Debaillie was de toekomst van deze unieke dorpscinema onzeker. De hoge erfgoedwaarde, verantwoordde een bescherming. De voorlopige bescherming kwam er in 2012 en op 18 december van vorig jaar vond de officiële heropening plaats.
Petitie
Na het overlijden van mevrouw Agnes Debaillie, zelf vragende partij voor een bescherming, was een petitie gestart om de buurtcinema te redden. Ook de gemeente, Kinepolis Group, Terf (intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst), Filmmagie vzw, de culturele raad van Lichtervelde en de lokale Heemkundige Kring Karel Van De Poele vzw, schaarden zich achter de beschermingsaanvraag.
De cultuurgoederen worden mee in de bescherming opgenomen zoals o.m. de projectoren, de filmontwikkelaar en 31 bewaarde spoelen met 13 bijpassende opbergdozen. De bescherming heeft dus niet enkel aandacht voor het zuiver bouwkundige maar ook voor de cultuurgoederen en het filmarchief.
“De cinema De Keizer is het laatste representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een dorpscinema uit de vroege 20ste eeuw. Zowel het interieur als de projectiekamer zijn nog authentiek,” aldus minister Bourgeois. “Ik bescherm deze cinema dan ook omwille van zijn historische, sociaal-culturele en volkskundige waarde.”
“In het pretelevisietijdperk was zo’n bioscoopbezoek een volwaardig onderdeel van het leven van iedereen. De plaatselijke gemeenschap, alsook het lokaal bestuur, staan achter deze bescherming. Er zijn immers erg weinig oude cinema’s in kleine gemeenten bewaard gebleven. De bescherming is bovendien een mooi eerbetoon aan Agnes Debaillie, laatste uitbaatster van de zaal”, aldus nog Vlaams minister en West-Vlaming Geert Bourgeois.
Oorspronkelijk loket
Cinema De Keizer is ontstaan uit een herenwoning die na WO I (1924) is omgebouwd tot een cinemazaal. Onder impuls van Gerard Debaillie kende cinema De Keizer een grote bloei na de Tweede Wereldoorlog. De authentieke en nog volledig operationele machinekamer is een mooie getuige van de technische evolutie van films spelen in het interbellum. Een en ander getuigt van vooruitstrevend technisch inzicht, dat tot op heden nog steeds bruikbaar is.
De inkom van de cinema bevat nog steeds het oorspronkelijke loket waar tickets konden aangekocht worden. De achterliggende cinemazaal heeft een gaaf bewaard interieur met o.a. de houten klapstoelen bekleed met rode pluche, de originele lambrisering met wandbekleding uit de jaren 1950 en bijhorende lichtarmaturen.
Toen de eigenares en uitbaatster Agnes Debaillie in mei van vorig jaar overleed, hing de toekomst van de dorpscinema aan een zijden draadje. Maar nu lijkt het de cinema opnieuw voor de wind te gaan. In december vorig jaar heropende de bioscoop en werd hij door beeldschermenfabrikant Barco gebruikt als testcase voor een nieuwe projector. Daar komt nu de volledige bescherming bovenop. Dat betekent dat ook de projectoren, de filmontwikkelaar en 31 bewaarde spoelen met 13 bijpassende opbergdozen een beschermd statuut krijgen.
'Cinema De Keizer is het laatste representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een dorpscinema uit de vroege 20ste eeuw', aldus minister Bourgeois, die in juni 2015 al het beschermde statuut aanvroeg. 'Ik bescherm deze cinema dan ook omwille van zijn historische, sociaal-culturele en volkskundige waarde. In het pretelevisietijdperk was zo'n bioscoopbezoek een volwaardig onderdeel van het leven van iedereen.'
De cinema was er al sinds 1924 en heeft een operationele machinekamer die de getuigenis van de technische evolutie van de film overlevert. Ook het interieur, met onder meer de houten klapstoelen bekleed met rode pluche, de originele lambrisering en bijbehorende lichtarmaturen, werd volledig bewaard.
Tom Vanhaverbeke
BARCO-projector in Cinema De Keizer
2012-12-22 13:57:26
‘Cinema De Keizer’, legendarisch bioscooptheater, rust zaal uit met nieuwe digitale DP2K-10S projector van Barco
Digitale Cinema pionier Barco en de legendarische ‘Cinema De Keizer’ delen dezelfde passie: film. Op 21 december opent dit unieke bioscooptheater opnieuw de deuren voor het publiek. Drie dagen eerder, op 18 december, vindt in de bekende filmzaal in Lichtervelde al de avant-première plaats van ‘Brasserie Romantiek’, het filmdebuut van de Belgische regisseur Joël Vanhoebrouck. De bioscoop werd recent uitgerust met Barco’s nieuwe digitale DP2K-10S projector, een toestel dat speciaal werd ontworpen voor kleinere filmzalen.
Cinema De Keizer, opgericht in 1924 door Gerard Debaillie, is een begrip in de Belgische filmwereld. Het bioscooptheater is het levenswerk van zijn dochter Agnes, een verwoed cinefiel, die de sterren naar het landelijke Lichtervelde bracht. Toen Agnes Debaillie eerder dit jaar stierf, wist niemand wat er van de oudste – en grotendeels nog authentieke – bioscoop in België zou worden. Geert Bourgeois, de Vlaamse viceminister-president, besliste om de filmzaal te laten beschermen als cultureel erfgoed. Zeven lokale filmliefhebbers bundelden hun krachten en investeerden in het behoud van de kleine bioscoop. “Ik heb letterlijk honderden films gezien in Cinema De Keizer. Mijn droom was een 21ste-eeuwse bioscoopzaal in een origineel decor uit de jaren 1920 te creëren om het dorpsgevoel nieuw leven in te blazen. Met dit bioscooptheater kon het”, vertelt Hans Maertens die vzw Cinema De Keizer vertegenwoordigt.
Digitale spitstechnologie in een heerlijk nostalgisch kader
Sofie Eeckeman, die jarenlang de rechterhand van Agnes Debaillie was, zal de bioscoop uitbaten. Zij verwelkomt de nieuwe Barco-technologie dan ook met open armen: “Ik bracht mijn jeugd door bij Agnes in Cinema De Keizer en ben heel blij dat haar levenswerk niet verloren gaat. Barco vervangt een van onze twee 35mm projectoren door een digitaal toestel. Lichtervelde ligt op de spreekwoordelijke steenworp van de hoofdkantoren van de wereldmarktleider; een betere partner voor digitale cinema toepassingen is er niet. Ik was onder de indruk van Barco’s visie voor de bioscoop van de toekomst. Die ligt volledig in de lijn van mijn activiteiten als lector Multimedia en Communicatietechnologie aan de Hogeschool West-Vlaanderen (Howest). De nieuwe DP2K-10S digitale cinema projector beantwoordt volledig aan onze behoeften en laat ons toe Cinema De Keizer een plaatsje te geven tussen de bioscopen van de toekomst, terwijl wij toch de nostalgische charme kunnen behouden die zo uniek is voor ons bioscooptheater.”
Ook in kleine filmzalen
De Barco DP2K-10S is een compacte digitale cinema projector die speciaal werd ontworpen om tegemoet te komen aan de behoeften van kleine filmtheaters, onafhankelijke bioscopen en alternatieve circuits. Dankzij de DP2K-10S kunnen filmliefhebbers nu ook in de kleinere bioscoopzalen een volledige filmbeleving ervaren. De consistente helderheid en de levendige en stabiele kleuren zorgen ervoor dat de magie van de film tot haar recht komt. De 0.69” DLP Cinema® projector is uitgerust met een high-grade cinema lens en een ‘intuitive projector user interface’ die de bediening heel eenvoudig maakt. Bovendien garandeert dit toestel lage werkingskosten. Deze DCI-compliant projector is de perfecte keuze voor bioscoopuitbaters die op een eenvoudige manier de overstap willen maken naar digitale projectie.
De onafhankelijke bioscoop van de toekomst
“Digitale Cinema is er niet alleen voor de grote bioscoopketens. De overgang van 35mm naar digitaal baart heel wat kleinere, onafhankelijke filmtheaters en alternatieve bioscopen zorgen. Deze hebben echter een unieke plaats in het filmlandschap verworven en Barco is er dan ook rotsvast van overtuigd dat Digitale Cinema ook hen unieke kansen zal bieden. Deze generatie projectiesystemen maakt een flexibele programmatie mogelijk. En dat is nog maar een van de vele nieuwe manieren om inkomsten te genereren’’, weet Tim Sinnaeve, Market Director Digital Cinema. “Wij hebben onze nieuwe DP2K-10S met de volgende doelstelling voor ogen ontwikkeld: digitale cinema technologie integreren in een compacte projector met lage werkingskosten, zonder dat aan beeldkwaliteit moet worden ingeboet. Ik ben verheugd te vernemen dat het team van Cinema De Keizer, op zich een uniek stukje filmgeschiedenis, onze passie en visie voor de onafhankelijke bioscoop van de toekomst deelt. Zij zijn ervan overtuigd dat hun verhaal andere onafhankelijke filmtheaters kan inspireren. En dat kunnen wij uiteraard alleen maar toejuichen.”
De vooropening van Cinema De Keizer op 18 december ging niet onopgemerkt voorbij. Minister Hilde Crevits en heel wat Vlaams toptalent trok naar Lichtervelde om het evenement bij te wonen. Op 21 december opent het kleine bioscooptheater de deuren voor het grote publiek met een selectie hedendaagse kaskrakers (tijdens de weekends en in de vakantieperiodes). Bovendien is het team van plan om ook screenings van andere content aan te bieden zoals concerten en sportevenementen. De dorpsbioscoop als ontmoetingsplaats, net als vroeger… Agnes Debaillie zou trots geweest zijn.
Tom Vanhaverbeke
De Keizer leeft!
2012-12-18 09:07:16Leve De Keizer
Geen Hollywood-boulevard
Geen wijde Walk-of-Fame
Noch grote ster aan ’t firmament
Maar een heel klein lichtje-ter-velde
In simpelweg de Neerstraat
In het dankbare dorp van onze jeugd
Een eenvoudig witte gevel
Een knusse zaal, rustiek balkon
En gezellig rood fluweel
Van geschiedenis beladen
Herberg was’t en brouwerij
Vierschaer-griffie, zelfs ooit stadhuis
Het huis van Schinkelbeen en van Termote
De woonst van Gerard en van Agnes
Gebouw vol van verhalen
Nu lonkt een nieuwe toekomst
De Keizer is niet dood, hij leeft
In dé Cinema van Lichtervelde!
Tom Vanhaverbeke
18 december 2012 – heropening Cinema De Keizer
Tom Vanhaverbeke
heropening Cinema De Keizer
2012-12-01 22:22:24HET NIEUWSBLAD - REGIO LICHTERVELDE
Met avant-première Vlaamse film
Cinema gaat opnieuw open
- vrijdag 30 november 2012, 03u00
- Auteur: Randy De Clercq
LICHTERVELDE - De bekende cinema De Keizer heropent op dinsdag 18 december opnieuw de deuren. Dat gebeurt met een avant-première van de Vlaamse flim ‘Brasserie Romantiek'. Een deel van de sterrencast en de regisseur zullen aanwezig zijn.
Het leek er op dat het over and out was met cinema De Keizer. Na het overlijden van uitbaatster Agnes Debaillie was het in mei van dit jaar plots afgelopen met de oude dorpscinema.
Lange tijd hing de toekomst van de cinema aan een zijden draadje, maar nadat Vlaams minister Geert Bourgeois (N-VA) het gebouw op zijn beschermlijst plaatste, er 1.000 handtekeningen werden verzameld op een petitie en vijf inwoners van Lichtervelde de cinema opkochten besloot Sofie Eeckeman De Keizer opnieuw een toekomst te geven.
Op dinsdag 18 december is het dus zover. En de bioscoop kan bij de opening meteen een grote klepper binnen halen. Dan wordt om 20 uur de film Brasserie Romantiek geprojecteerd, een film met onder meer Filip Peeters, Babara Sarafian, Koen De Bouw en Axel Daeseleire. Regisseur Joël Vanhoebrouck en een deel van de cast zakken speciaal voor deze première af naar Lichtervelde. ‘Wie er precies zal komen is voorlopig nog een verrassing', zegt Sofie Eeckeman van de cinema. Jan Verheyen praat de avond aan elkaar.
Ondertussen werd er fors geïnvesteerd in de cinema, want naast de 35 millimeter projector staat nu ook een digitale projector in de projectiekamer. ‘We konden gewoon niet anders dan ons zo'n nieuwe projector aanschaffen, omdat vandaag geen films meer verkrijgbaar zijn op 35 millimeter. Maar we gooien de oude zeker niet weg. De zaal zelf bleef wel onaangeroerd, want die is nu eenmaal beschermd.'
K3
Na de officiële opening op 18 december is de cinema elke vrijdag, zaterdag en zondag open. Tijdens de vakanties is de cinema elke dag open. In de kerstvakantie staan alvast de nieuwe K3, The Hobbit, Wreck-It Ralph en Brasserie Romantiek geprogrammeerd. ‘We willen echt een familiebioscoop blijven, met aandacht voor blockbusters en alternatieve films.'
Tom Vanhaverbeke
Minister Bourgeois beschermt Cinema De Keizer in Lichtervelde
2012-06-29 09:55:0727 juni 2012
Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, heeft de voorlopige bescherming van de Cinema De Keizer, gelegen in de Neerstraat in Lichtervelde, ondertekend. In principe volgt, na het doorlopen van de procedure met onder meer een openbaar onderzoek, binnen het jaar de definitieve bescherming.
Na het recente overlijden van eigenares en uitbaatster mevrouw Agnes Debaillie, zelf vragende partij voor een bescherming, was een petitie gestart om de buurtcinema te redden. Ook de gemeente, Kinepolis Group, Terf (intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst), Filmagie vzw, de culturele raad van Lichtervelde en de vzw Heemkundige Kring Karel Van De Poele Lichtervelde, schaarden zich achter de beschermingsaanvraag.
De cultuurgoederen worden mee in de bescherming opgenomen zoals o.m. de projectoren, de filmontwikkelaar en 31 bewaarde spoelen met 13 bijpassende opbergdozen. De bescherming heeft dus niet enkel aandacht voor het zuiver bouwkundige, maar ook voor de cultuurgoederen en het filmarchief.
“De cinema De Keizer is het laatste representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een dorpscinema uit de vroege 20ste eeuw. Zowel het interieur als de projectiekamer zijn nog authentiek,” aldus minister Bourgeois. “Ik bescherm deze cinema dan ook omwille van zijn historische, sociaal-culturele en volkskundige waarde. In het pre-televisietijdperk was zo’n bioscoopbezoek een volwaardig onderdeel van het leven van iedereen. De plaatselijke gemeenschap, alsook het lokaal bestuur, staan achter deze bescherming. Er zijn immers erg weinig oude cinema’s bewaard in kleine gemeenten. De bescherming is bovendien een mooi eerbetoon aan Agnes Debaillie, laatste uitbaatster van de zaal.”
Cinema De Keizer is ontstaan uit een herenwoning die na WO I is omgebouwd tot een cinemazaal. Onder impuls van Gerard Debaillie kende cinema De Keizer een grote bloei na de Tweede Wereldoorlog. De authentieke en nog volledig operationele machinekamer is een mooie getuige van de technische evolutie van films spelen in het interbellum. Een en ander getuigt van vooruitstrevend technisch inzicht, dat tot op heden nog steeds bruikbaar is.
De inkom van de cinema bevat nog steeds het oorspronkelijke loket waar tickets konden aangekocht worden. De achterliggende cinemazaal heeft een gaaf bewaard interieur met o.a. de houten klapstoelen bekleed met rode pluche, de originele lambrisering met wandbekleding uit de jaren 1950 en bijhorende lichtarmaturen.
|
Auteur(s): |
Geert Bourgeois, Viceminister-president en Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand |
1000 x dank
2012-06-06 00:07:00Ruim 1000 x dank aan alle "supportertjes" van Agnes en haar cinemaatje.
Tom Vanhaverbeke
bescherming door Minister Geert Bourgeois
2012-06-05 21:04:43
Minister Bourgeois geeft opdracht tot bescherming van Cinema De Keizer in Lichtervelde
© Foto: Onroerend Erfgoed
Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, liet zijn Agentschap Onroerend Erfgoed onderzoeken of Cinema De Keizer, gelegen in de Neerstraat in Lichtervelde, in aanmerking komt voor bescherming. Uit dit onderzoek met plaatsbezoek bleek dat voldoende argumenten aanwezig zijn om een bescherming van dit unieke gebouw te verantwoorden. Gezien de hoge erfgoedwaarde van deze dorpscinema gaf de minister nu opdracht tot de opmaak van het beschermingsdossier.
Na het recente overlijden van eigenares en uitbaatster mevrouw Agnes Debaillie, zelf vragende partij voor een bescherming, is met een petitie gestart om de buurtcinema te redden. Ook de gemeente, Kinepolis Group, Terf (intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst), Filmagie vzw, de culturele raad van Lichtervelde en de vzw Heemkundige Kring Karel Van De Poele Lichtervelde, schaarden zich achter de beschermingsaanvraag.
“De cinema De Keizer is het laatste representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een dorpscinema uit de vroege 20ste eeuw. Zowel het interieur als de projectiekamer zijn nog authentiek,” aldus minister Bourgeois. “Ik wil deze cinema dan ook beschermen omwille van zijn historische, sociaal-culturele en volkskundige waarde. In het pre-televisietijdperk was zo’n bioscoopbezoek immers een volwaardig onderdeel van het leven van iedereen. De plaatselijke gemeenschap, alsook het lokaal bestuur, staan achter de bescherming van deze unieke site. Er zijn immers erg weinig oude cinema’s bewaard in kleine gemeenten. De bescherming zal bovendien een mooi eerbetoon zijn aan Agnes Debaillie, laatste uitbaatster van de zaal.”
Cinema De Keizer is ontstaan uit een herenwoning die na WO I is omgebouwd tot een cinemazaal. Onder impuls van Gerard Debaillie kende cinema De Keizer een grote bloei na de Tweede Wereldoorlog. De authentieke en nog volledig operationele machinekamer is een mooie getuige van de technische evolutie van films spelen in het interbellum. Het getuigt van vooruitstrevend technisch inzicht, dat tot op heden nog steeds bruikbaar is.
De inkom van de cinema bevat nog steeds het oorspronkelijke loket waar tickets konden aangekocht worden. De achterliggende cinemazaal heeft een gaaf bewaard interieur met o.a. de houten klapstoelen bekleed met rode pluche, de originele lambrisering met wandbekleding uit de jaren 1950 en bijhorende lichtarmaturen.
Meer info?
Peter Buysrogge (woordvoerder minister Bourgeois):
0478/42 03 85 – peter.buysrogge@vlaanderen.be
aanvraag beschermingsprocedure Cinema De Keizer
2012-06-04 12:42:05Lichtervelde, 13/12/11
Onroerend Erfgoed
Tav. Mevr. Miek Goossens
Werkhuisstraat 9
8000 Brugge
Geachte mevrouw Goosens,
Betreft: aanvraag tot bescherming cinema De Keizer te Lichtervelde
Als bewoonster én uitbaatster van cinema De Keizer in Lichtervelde ben ik zo vrij mijn schrijven aan U te richten.
Sinds het overlijden van mijn vader in de jaren 1960 baat ik onafgebroken de cinema uit. Ik ben dan ook erg gehecht aan dit stukje erfgoed. Niet enkel omwille van hele nostalgische cinema-verhaal maar ook omwille van de erfgoedwaarden van het gebouw.
Ik meen te mogen stellen dat cinema De Keizer onmiskenbaar deel uitmaakt van ons veelzijdig bouwkundig patrimonium. Deze authentieke cinema uit het interbellum met intact bewaard interieur en nog volledig werkende projectiekamer overstijgt de lokale erfgoedwaarden!
In bijlage stuur ik u een gemotiveerde aanvraag tot bescherming. Is het mogelijk dit dossier te bekijken en een bescherming in overweging te nemen?
Indien U graag bijkomende informatie wenst, kan U hiervoor terecht bij de IOED-TERF. Onze contactpersoon is Sofie Moeykens (sofiemoeykens@projectverenigingterf.be, 0497/40 82 81).
Met vriendelijke groet,
Agnes Debaillie
Aanvraag beschermingsprocedure Cinema De Keizer te Lichtervelde
Aanvraag tot bescherming tot monument, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken,
wegens de historische, architectuurhistorische, sociaal-culturele en cultuurhistorische en volkskundige waarde,
Cinema De Keizer, Neerstraat 13, gelegen te Lichtervelde
bekend ten kadaster: LICHTERVELDE, 1e afdeling, sectie F, perceelnummer 286 H.
- Motivatie
Het algemeen belang dat een bescherming zou verantwoorden, kan door het gezamenlijk voorkomen en de onderlinge samenhang van de volgende intrinsieke waarden gemotiveerd worden:
De historische waarde:
-De site als zijnde het laatste én representatief én gaaf bewaard voorbeeld van een vroeg 20ste-eeuwse dorpscinema met volledig origineel interieur en machinekamer. Het betreft hier een herenwoning die na WO I omgebouwd wordt tot cinemazaal. Onder impuls van Gerard Debaillie kent cinema De Keizer een grote bloei na WO II.
-De cinema is een belangrijke getuige van de evolutie van de ontspanningsmogelijkheden van de gewone man. Opera en cultuur waren voor veel mensen op het platteland niet bereikbaar. Met de komst van de cinema kwam het medium film binnen handbereik van de lokale dorpsgemeenschap. Vanuit de wijde omgeving zakten mensen af naar Lichtervelde. Entertainment toegankelijk voor de gehele bevolking. Het ging veel verder dan enkel de bioscoopfunctie: het was een echte ontmoetingsplaats.
-De technische installatie in de machinekamer is de originele en nog steeds operationele installatie. Het getuigt van de toenmalige technische inzichten en kennis inzake film en projectie. Met de komst van de verplichte digitale projectie vanaf 2012 dreigt deze installatie ontmanteld te worden, met verlies van dit stukje erfgoed tot gevolg.
-Geboortehuis van beeldhouwer Albert Termote, cf. gedenkplaat (°1887- +1978). Termote wordt gerekend tot de Nieuwe Haagse school. Hij is vooral bekend van zijn monumentale bronzen ruiterbeelden. Hij maakte ook diverse portretten, oorlogsmonumenten 1940-1945 en kerkelijke werken, waarvoor hij het ridderschap in de Orde van Gregorius de Grote in de Civiele Klasse kreeg[1].
De historische waarde, in casu architectuurhistorische waarde:
-Het pand is opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed[2]
-Gaaf bewaard en representatief voorbeeld van een 19de-eeuws herenhuis, met oudere 17de-eeuwse kern. Ontworpen als herberg met later toegevoegde brouwerij is het pand in de jaren 1920 omgebouwd tot cinemazaal. Typerende kenmerken zijn de gecementeerde en witgeschilderde lijstgevel met bekronend fronton met opschrift ‘De Keyser anno 1715’.
-Rijkelijk uitgewerkt interieur (met balkon) in originele staat, o.a. houten klapstoelen bekleed met rode pluche, originele lambrisering met bijhorende lichtarmaturen.
-Intact behouden projectiekamer die nog volledig operationeel is.
-De voorgevel van het complex is beeldbepalend (straatbeeld). Het is ook een belangrijk en structuurbepalend en historisch element binnen de dorpsstructuur van Lichtervelde. Het pand bepaalt mee de identiteit van de dorpskern.
De sociaal-culturele waarde (cultuurhistorisch):
-Deze gaaf bewaarde dorpscinema met volledig werkende technische uitrusting is een getuige van de manier waarop de film zijn intrede deed in Vlaanderen. Het getuigt van vooruitstrevend technisch inzicht, dat tot op heden nog steeds bruikbaar is. Dit wordt echter bedreigd door de komst van de digitale projectie.
-De machinekamer is een in situ bewaard voorbeeld van de technische evolutie van films spelen in het interbellum.
-De komst van de film was een medium dat een breed publiek kon bereiken én boeien. Het was tevens het eerste medium dat toegankelijk voor alle lagen uit de maatschappij. Het groeide uit tot dé belangrijkste vorm van entertainment na de Tweede Wereldoorlog. Het weerspiegelt hoe de gewone man aan vrijetijdsbesteding deed. Dankzij de inzet van de familie Debaillie werd deze cinema dé referentie voor film in de ruime omgeving.
-Het is de enige gaaf bewaarde inpandige cinemazaal in West-Vlaanderen, met het intieme karakter van een 19de-eeuwse toneelzaal en aldus representatief voor de overgang naar de 20ste-eeuwse bioscoopcultuur.
-Het getuigt tevens van het feit dat de eerste 19de-eeuwse ontspanningszalen ontstonden door toedoen van belangrijke verenigingen of politieke partijen (1879: bakermat van de Koninklijke harmonie en de politieke partij De Katholieke Burgersgilde).
De volkskundige waarde:
-Met de invoering van de betaalde vakantie in 1936 kreeg de werkende man meer ademruimte. Samen met een hoger loon werd de te spenderen tijd (en budget) voor vrijetijd groter. Dit verklaart mede het succes van de film. WO I was nog niet volledig verteerd wanneer WO II voor de deur staat. Film als medium werd gretig ingezet om vriend en vijand te overtuigen van het eigen gelijk. Na de oorlog zet de film zijn opmars verder; het wordt het tijdverdrijf bij uitstek voor jong en oud.
-Het is een gaaf bewaard voorbeeld van een 19de-eeuwse ontspanningsgelegenheid dat in het interbellum werd omgebouwd tot cinemazaal.
-In het pre-televisietijdperk werd het leven gekruid door een groot aantal lokale cinema’s. Het was een volwaardig onderdeel van het leven van de gewone man, en derhalve van grote volkskundige waarde.
- Inhoudelijke toelichting
2.1 Historisch overzicht
De oudste vermelding van ‘De Keizer’ dateert van in 1633: op deze plaats stond er een herberg ’t Haentjen.
Vanaf 1715 was aan de herberg ook een brouwerij verbonden. Deze werd uitgebaat door Pieter-Antone en Frans Perneel, schepen van Lichtervelde. Er waren stallingen voor acht paarden en drie reizigers konden hier overnachten.
In 1779 besliste men om het bestuur van de ‘gemeente’ hier onder te brengen. Op deze manier werd de herberg/ brouwerij het ’s heerensweth-huys waar ook de vierschaer-greffie der heerlijkheid Lichtervelde aan verbonden was.
In 1807 voerde men een naamsverandering van de herberg door: de nieuwe naam was vanaf nu herberg L’Empereur.
Tussen 1815 en 1850 was dit gebouw de woonplaats van Amand Goddyn, brouwer en medestichter van de Philharmonie De Zwaan in 1806. Hij was tevens lid van de kerkraad en werd in 1824 deken van de schuttersgilde Sint-Sebastiaan. De brouwerij bleef operationeel tot 1853.
Tussen 1830 en 1842 werd beslist om alle gemeentelijke administratie naar dit gebouw over te brengen. Op deze manier werd het gebouw een volwaardig gemeentehuis.
Dat het gebouw een belangrijke ontmoetingsplaats was, blijkt uit de stichting van de koninklijke harmonie en politieke partij De Katholieke Burgersgilde in 1879 op deze locatie in zaal ‘De Keizer’ (blijft hier een lokaal behouden tot na WO I). De politieke partijen hadden hun eigen fanfare en toneelkring, zodoende vonden er hier vanaf het einde van de 19de eeuw verschillende muziek- en toneeluitvoeringen plaats.
Een paar jaar later in 1887 werd in dit huis de beeldhouwer Albert Termote geboren[3].
Tussen 1896 en 1937 vond de toneelvereniging Nut en Vermaak hier haar vaste stek. Op regelmatige basis werden toneelstukken opgevoerd. De mensen konden dan hier terecht voor een avondje ontspanning.
Belangrijker is dat in 1926, in de moeilijke jaren na WO I, Gerard Debaillie besliste om het geheel om te vormen tot cinemazaal. De nodige investeringen gebeurden en in 1926 werd hier de eerste film gedraaid. De aankleding van de zaal gebeurde in deze periode en is tot op heden vrij intact bewaard.
In het persoonlijk archief van mevr. Agnes Debaillie is een bouwaanvraag bewaard uit 7 juli 1933 waarop een doorsnede van de cinemazaal te zien is.
Dit was het begin van een echt succesverhaal! De vertoning van nieuwe films volgden elkaar in sneltempo op. In 1935 vond de eerste uitvoering plaats van de operette ‘Baron Schinkelbeen’ in een regie van Jules Missinne[4]. In 1939 was het succes zodanig groot dat er naast een bioscoopzaal ook een feestzaal werd bijgebouwd. Het café draaide een mooie omzet, de combinatie feestzaal-bioscoopzaal-café was een gouden zet. Kort na WO II werden er een enkele kleine aanpassingen uitgevoerd maar grosso modo werd de vooroorlogse toestand behouden.
De grootste bloeiperiode was tijdens het interbellum met een hoogtepunt na WO II in de jaren 1950 en 1960. Toen eind de jaren 1960 vader Debaillie ernstig ziek werd, nam zijn dochter Agnes de zaak over. Met succes, want tot op heden worden nog steeds films getoond.
Je kan als het ware de geschiedenis van Lichtervelde reconstrueren aan de hand van wat er zich in cinema De Keizer heeft afgespeeld.
2.2 Huidige toestand
Aan de straat gelegen complex van woonhuis met achterin gelegen bioscoop gevormd door samenvoeging van drie vroegere panden. Breedhuis van negen traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak (nok loodrecht met de straat, rode pannen) met één dakkapel (leien) met voluten en gebogen en geriemde waterlijst.
Verankerde (in de zijgevels) gecementeerde en witgeschilderde lijstgevel boven lage arduinen plint, in 1945 aangepast in historiserende stijl, met behoud van vroegere gevelordonnantie. Vooruitspringend middenfronton van zes traveeën onder geriemde gootlijst. Centrale deurtravee dan weer terugwijkend. De twee uiterste linker-en rechtertraveeën (zwarte pannen) hebben een gootlijst op klossen.
Rechthoekige omlijste vensters met kleine roedeverdeling. Op de begane grond, deels beluikt. Op de verdieping, met vast bovenlicht. In de twee rechtertraveeën, op de verdieping: T-ramen.
Voormalige steekbogige poorttravee met diamantkopmotief, heden opengewerkt tot portiek met vitrinekasten.
Vleugeldeur in omlijsting onder entablement met bekronend, gebroken fronton; cartouche met gouden opschrift "De Keyser anno 1715". Links en rechts, kleiner raam beveiligd met dievenijzers.
Links, toegang tot steegje via dubbele poort onder pseudo-fronton.
Aan de gevel: gedenkplaat voor beeldhouwer Albert Termote. Metalen constructie met uitgangbord met opschrift ‘De Keizer’ met afbeelding van een keizer.
Toegang tot de bioscoop, ondergebracht in de voormalige brouwerij onder schilddak (nok loodrecht op de straat), via portiek met affichekasten en inkomhal. Verankerde baksteenbouw. Bewaarde inkompartij met bewaarde tegelvloer en gietijzeren zuil.
Cinemazaal: met podium en 450 zitplaatsen op parterre en balkon. Capitonering naar verluidt aangebracht in 1945 boven behouden lambrisering uit de jaren 1920. Bewaarde lichtarmaturen en houten klapstoelen. Deel van de stoelen werd in 1945 opnieuw gestoffeerd (dikkere afwerking). Achter het scherm, originele klankinstallatie (de muziek komt van achter het scherm, in tegenstelling tot de recentere zalen waarbij de geluidsinstallatie in de zaal zelf staat opgesteld.)
Parallel ernaast feestzaal (onder plat dak).
Achterliggende grote (maar smalle) tuin.
Projectiekamer: originele projectiekamer met twee projectoren, na WO II minimaal aangepast voor elektrische bediening. In situ 31 bewaarde spoelen met bijpassend 13 opbergdozen. Bewaarde kleefinstallatie om twee filmrollen aan elkaar te bevestigen.
Op de zoldering: bewaard anker, verzorgd uitgewerkt. Mogelijks resterende uit de periode van de brouwerij.
Aan de straatzijde (gelijkvloers + verdieping): privé-woonvertrekken.
2.3 Bouwfysische evaluatie
De woning en de filmzaal (met bijhorende projectiekamer) zijn nog steeds in gebruik. De bouwfysische en bouwtechnische toestand is goed. Het geheel wordt goed onderhouden.
2.4 Ruimtelijke context
Het complex is gelegen in de Neerstraat, ten zuiden van de kerk, in de dorpskern van Lichtervelde. Ten oosten garage met bergruimte en een ruime diepe tuin.
2.5 Juridische toestand
De site is opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed, in de vastgestelde lijst van
9 november 2011.
De gebouwen zijn gelegen in een gebied dat op het gewestplan staat ingekleurd als woongebied. Er is ook een RUP van toepassing: RUP Geldhof. Cinema De Keizer staat ingekleurd als architecturaal waardevol patrimonium[5].
Eigendomstoestand: privé-eigenaar.
2.6 Motivatie van de selectiecriteria
Cinema De Keizer is de enige nog volledig operationele cinema met de authentieke draaiapparatuur. Het is een zeldzaamheid geworden in het nagenoeg volledig gedigitaliseerde filmlandschap. De wens wordt dan ook uitdrukkelijk geuit dit via een bescherming voor de toekomst te bewaren.
Zowel voor jong als oud is naar de film gaan een heuse beleving. De herkenbaarheidsgraad is heel hoog. Zeker in de beginjaren en na de Tweede Wereldoorlog was er een zekere magische sfeer rond het hele filmgebeuren.
De hele filmzaal (houten vloer, klapstoelen, verlichting, …) alsook de projectiezaal zijn bewaard in hun authentieke toestand. Deze aankleding is dan ook heel representatief voor een dorpscinema in het interbellum. De ensemblewaarde van dit geheel mag dan ook niet over het hoofd gezien worden.
Gezien de context van een bewaarde inpandige filmzaal met bijhorende projectiekamer gelegen binnen de originele dorpsstructuur zou een bescherming een meerwaarde betekenen.
2.7 Beheersdoelstellingen
Momenteel wordt de zaal hoofdzakelijk gebruikt als filmzaal. In het verleden heeft men al op verschillende manier het gebruik van de zaal open gesteld: ontmoetingsavond TERF in 2010, schoolvoorstellingen e.d.
Verschillende films gingen hier in première (o.a. Max van Freddy Coppens, met Jacques Vermeire in de hoofdrol, 1994; kortspeelfilm Fade Oud van Melanie Daems, 2000; Dossier K van Jan Verheyden, 2009; En waar de sterre bleef stilstaan van Gust Van den Berghe, 2010). In de zomer van 2010 vormde de zaal het decor voor het programma ‘Cinema De Keizer’ van de regionale zender Focus-WTV. Mensen konden via filmpjes uit de oude doos jeugdherinneringen ophalen.
De bedoeling is om in de toekomst deze piste verder te volgen. Vanuit cinema De Keizer bestaat de wens om ook toneelvoorstellingen, lezingen, activiteiten van verenigingen, … aan te trekken. In het zaaltje ernaast is er ook mogelijk om mensen te ontvangen in het kader van premières, recepties, feestelijkheden, privé-feestjes (verjaardag, babbyborrel) en zelfs koffietafels behoren tot de mogelijkheden.
Dit alles met het oog op een optimaal gebruik van de zaal, zonder daarvoor in concurrentie te willen gaan met de lokale horeca of het cultureel centrum.
2.8 Literatuur en bronnen
- RAB, Archief van de Franse hoofdbesturen in West-Vlaanderen, diverse jaren.
- SAL, Katholieke Burgersgilde Lichtervelde, Toneelkring Nut en vermaak, programma stukken 1905-1930.
- Nota’s C. Sintobin, 08/08/1953.
- Persoonlijk archief mevr. Agnes Debaillie.
- Bruyneel Guido, Haegebaert Karel en Coghe Paul, Volkstelling 1814 - Deel XXXI: Torhout – Lichtervelde, Brugge, 1996.
- Cheophas Sintobin, Bijdragen tot de geschiedenis van Lichtervelde, Lichtervelde, 1952.
- Cornillie Patrick en Verhelst Luc, Jules Missinne, een groot kunstenaar in een kleine gemeente, jaarboek heemkundige kring Karel Van de Poele, Lichtervelde, 1986.
- Dewulf-Heus R.L., Volkstelling 1748, Vlaamse vereniging voor familiekunde afdeling Brugge, Lichtervelde.
- Haeghebaert Luc, 200 jaar brouwersleven in Lichtervelde (aanvulling), jaarboek heemkundige kring Karel Van de Poele, Lichtervelde, 1987.
- Heemkundige kring Karel Van de Poele, 4de jaarboek, Lichtervelde, 1988.
- Heemkundige kring Karel Van de Poele, 7de jaarboek, Lichtervelde, 1990.
- Heemkundige kring Karel Van de Poele, 8ste jaarboek, Lichtervelde, 1991.
- Heemkundige kring Karel Van de Poele, 11de jaarboek, Lichtervelde, 1995.
- Maertens Modest, De strijd van Eugeen Callewaert, burgemeester van Lichtervelde, Lichtervelde, 1995.
- Rambour Dirk, 12de jaarboek heemkundige kring Karel Van de Poele, Lichtervelde, 1996.
- Vandewalle Georges, Beeldhouwer Albert Termote, Lichtervelde, 1969.
- Vandewalle Georges, Retrospectieve Amand Goddyn, Lichtervelde, 1983.
- Vandewalle Georges, Albert Termote, beeldhouwer, jaarboek heemkundige kring Karel Van de Poele, Lichtervelde, 1987.
- Vandewalle Georges, Lichterveldse Ziekzakjes 2, heemkundige kring Karel Van de Poele, Lichtervelde, 1996.
- De krant van West-Vlaanderen – De Weekbode, 22/11/1996.
- De krant van West-Vlaanderen – De Weekbode, 27/12/1996.
Bijlage 1: uittreksel uit het kadasterplan.
Bijlage 2: artikel Sartor Freddy en Potvliege Bert, ‘The last picture show’ onder de kerktoren. De overlevingsstrijd van de dorpsbioscoop, Filmmagie, mei/juni 2010, #605, pp. 12-20.
Bijlage 3: Doorsnede van de filmzaal, schets, 07/07/1933 (persoonlijk archief mevr. Agnes Debaillie).
Bijlage 4: foto’s.
[1] http://nl.wikipedia.org/wiki/Albert_Termote (geraadpleegd op 06/12/11).
[2] http://inventaris.vioe.be/dibe/relict/51678 (geraadpleegd op 06/12/11).
[3] Tijdens de Eerste Wereldoorlog vluchtte hij naar Nederland. Daar zal de man uitgroeien tot het boegbeeld van de Nieuwe Haagse School. Hij zal heel wat werken realiseren in binnen- en buitenland.
[4] Jules Missinne (Lichtervelde °1899- +1976). Heel begaafd en gerenommeerd componist en schrijver in binnen- en buitenland. Hij schreef diverse toneelstukken, muziekcomposities, liederen en operettes. Hij speelde een belangrijke rol in de cultuurmaatschappij ‘De Burgergilde’ te Lichtervelde. Een van zijn bekendste werken in ‘Baron Schinkelbeen’, dat meer dan 2 000 keer werd opgevoerd in België en Nederland.
Op het recent heraangelegd Geldhofpleintje kreeg hij een borstbeeld.
http://www.westvlaamsehart.be/media/documenten/90000stappenWest-Vlaamsehart_LR.pdf (geraadpleegd op 07/12/11).
[5] http://www.lichtervelde.be/leefomgeving/ruimtelijkeordening/rups.asp (geraadpleegd op 08/12/11).