Bezwaar kaders tolkvoorziening leefdomein

(Liever NGT? Klik op de link: https://www.youtube.com/watch?fbclid=IwAR3zWgSj69tG_KpfKurFy_6W9P5vs0as8aBj5EKBlmyc_2gGs816qpn0MmA&v=CbB0yXZJzJM&feature=youtu.be)

Bezwaar tegen nieuwe kaders leefdomein 2022

Wij, tolkgebruikers, hebben ernstige bezwaren tegen de nieuwe leefurenkaders, zoals gepubliceerd in de Staatscourant (2021, 49481) in de beleidsregel Protocol Voorzieningen die per 1 januari 2022 is ingegaan.  

Gevolg van de nieuwe kaders is dat tolkgebruikers ernstig beperkt worden in hun maatschappelijke participatie en daarmee in hun keuzevrijheid en inzet van tolken. Gunstige regelingen die eerder met veel moeite zijn bereikt, worden teruggedraaid.  

Deze nieuwe beperkingen in de kaders voor het leefdomein zijn in strijd met twee punten van het VN-verdrag Handicap. Ten eerste omdat het zorgt voor extra beperkingen en ten tweede omdat UWV en het ministerie van VWS nagelaten hebben de belangenbehartigers daadwerkelijk te betrekken en samen te werken aangaande deze nieuwe regelgeving.

Het eerste punt is het volgende:  

In de preambule van het VN-verdrag Handicap, onder N, staat vermeld: Het belang voor personen met een handicap erkennend van individuele autonomie en onafhankelijkheid, met inbegrip van de vrijheid hun eigen keuzes te maken.

Volgens het nieuwe Protocol voorzieningen in hoofdstuk 8 onder 8.3 bepaalt het UWV in welke gevallen er extra tolkuren mogen worden ingezet en welke activiteiten de maatschappelijke participatie van tolkgebruikers bevorderen. Het aantal uren dat een tolk ingezet mag worden is daarbij beperkt tot maximaal acht uur per dag. Voor vakanties in het buitenland en het vertalen van televisieprogramma’s zullen doorgaans geen tolkuren worden toegekend. Tijdens de oude situatie waren er nog geen kaders opgesteld, en mocht iedereen extra uren aanvragen mits onderbouwd met redenen waarom ze een tolk wilden inzetten bij een bepaalde situatie. Ondanks dit extra papierwerk kreeg iedereen wel de kans om een tolk te kunnen inzetten. Deze soort tolkaanvragen gaf de tolkgebruikers de kans en vrijheid om volledig te participeren in diverse maatschappelijke situaties.  

Met deze kaders krijgen wij het idee dat het UWV gaat bepalen wanneer een situatie ‘belangrijk’ genoeg is voor extra tolkuren en wanneer wij recht hebben op goede communicatie. Mogen wij, als de uren op zijn, niet meer gelijkwaardig zijn en inclusief meedoen in de maatschappij? UWV kan en mag niet bepalen hoe een dove, doofblinde of slechthorende persoon zijn/haar leven leidt en hoe hij/zij de communicatie wil inzetten. Deze kaders tasten duidelijk de autonomie en onafhankelijkheid van een tolkgebruiker aan.  

Ook willen we de positie van doofblinde tolkgebruikers belichten. Zij zijn door hun doofblindheid extra beperkt in hun communicatie. Door het inzetten van tolken komen deze mensen uit hun isolement, maken ze contact met mensen en zijn ze vrijer in hun mobiliteit. Men is vreselijk bang om afgesloten te worden zodra hun tolkuren opraken.

Onderstaand een selectie van gevoelens die onder onze achterban leven.    

“Waarom hebben wij niet de recht om onze vrije tijd zo te indelen net als horende mensen?”  

- “Voordat ik regelmatig een tolk kon inzetten was ik depressief en kreeg ik daar ook behandelingen voor. De laatste jaren heb ik meer buiten kunnen leven, samen met mijn vriendin en dankzij de tolken. Hierdoor werd mijn leefwereld groter en voelde ik me steeds een stuk beter.” (van een doofblinde persoon)

Het tweede punt luidt als volgt:  

In de preambule van het VN-verdrag Handicap, onder O, staat: overwegend dat personen met een handicap in de gelegenheid moeten worden gesteld actief betrokken te zijn bij de besluitvormingsprocessen over beleid en programma’s, met inbegrip van degenen die hen direct betreffen,  

en  

Artikel 4 lid 3 VN-verdrag Handicap bepaalt: Bij de ontwikkeling en implementatie van wetgeving en beleid tot uitvoering van dit Verdrag en bij andere besluitvormingsprocessen betreffende aangelegenheden die betrekking hebben op personen met een handicap, plegen de Staten die Partij zijn nauw overleg met personen met een handicap, met inbegrip van kinderen met een handicap, en betrekken hen daar via hun representatieve organisaties actief bij.

Onze belangen worden vertegenwoordigd door verschillende tolkgebruikers- en tolkorganisaties, verenigd in de Kerngroep Harmonisatie Tolkvoorziening[i]. Deze nieuwe kaders werden ingevoerd zonder de Kerngroep en daarmee de belangenorganisaties – die bij het proces betrokken hadden moeten worden – tijdig te informeren. De vertegenwoordigers van dove, doofblinde, slechthorende, plots- en laatdove mensen, zijn zelf ook tolkgebruikers met jarenlange ervaring wat betreft de tolkvoorziening. Door deze ervaringen en kennis – mede ook door signalen en het netwerk binnen deze gemeenschap - weten zij wat de mogelijke gevolgen van deze wijzigingen zijn. Onze input in het overleg met UWV hierover is niet serieus meegewogen in de besluitvorming.  

Hiermee zijn door het UWV twee voorschriften van het VN verdrag geschonden en zijn dove, doofblinde en slechthorende personen ernstig in hun belangen geschaad.  

Gezien het voorgaande dringen wij er ernstig op aan dat de kaders teruggedraaid en/of aangepast worden.  

Met vriendelijke groet,  

Tolkgebruiker

[i] Kerngroep Harmonisatie Tolkvoorzieningen bestaat uit Dovenschap, DiversDoof (St. plotsdoven en FODOK), NBTG en NSV

(uitleg over de petitie NGT en ondertiteld: https://www.youtube.com/watch?fbclid=IwAR26RVAkV7SbeSwG4PVQsl5xHg17uVnsHgnbdFnX0yhSCAiCo61iTOBcwcs&v=ddl9HCQaWgU&feature=youtu.be)

Nirosha Boer, namens Divers Doof/Dovenschap    Neem contact op met de schrijver van de petitie