Zeg nee tegen azc Brunssum

Stop de opmars van EXTREEM RECHTS

/ #1158

2015-11-15 12:43

Vluchteling en opvang

In het vluchtelingendebat tuimelen feiten, cijfers en termen over elkaar heen. Wat is crisisopvang? Wie zijn de vluchtelingen?
We zetten het eens op een rijtje.

door Judith Janssen

DE GROTE

VERHUIZING

Hoeveel mensen zitten er in Nederland in de opvang?

Totaal: 44.629 mensen* Volwassenen: 32.008

Kinderen
onder de 18 jaar: 12.621

mannen: 22.768 vrouwen: 9.240

* laatste telling: 9 november 2015

Bron: COA

Limburg telt acht asielzoekerscentra. Op de foto het azc in Venlo.

Enkele ‘spelers’ op een rijtje

Wie komt erin?

Wie zijn die mensen die momenteel asiel aanvragen in ons land? Waarom ineens nu?

En om hoeveel mensen gaat het eigenlijk?

Met cijfers is het altijd oppassen. Met het noemen van aantallen asielzoekers die ons land binnenkomen al helemaal. Want wat tel je precies: het aantal aanvragen of het aantal mensen?

Kortom, hoe groot is de instroom?
Volgens de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) zijn de eerste negen maanden van 2015 34.958 asielaanvragen gedaan. Dat zijn zogeheten eerste aanvragen (van asielzoekers die voor het eerst ons land binnenkomen), tweede of derde aanvragen (van asielzoekers die eerder zijn afgewezen) en aanvragen voor gezinshereniging. Het gaat dus niet om 34.958 mensen, maar om procedures. In september werden ruim 7000 aanvragen ingediend. Ter vergelijking: Duitsland ontving de eerste helft van 2015 154.000 aanvragen.

Mogen deze mensen ook allemaal in Nederland blijven? Nee. Volgens migratiewatcher Flip van Dyke krijgt 75 procent van alle asielzoekers een verblijfsvergunning. Syriërs mogen vrijwel allemaal voorlopig blijven; 10 procent van alle asielzoekers dient dan ook een tweede of een vervolgaanvraag in.

Waar komen ze vandaan?

Van de aanvragen die in september binnenkwamen, kwam 61 procent uit Syrië, 11 procent uit Eritrea, is 10 procent statenloos, komt 5 procent uit Irak, 2 pro- cent uit Afghanistan, 2 procent uit Albanië. Van de mensen die nu in de opvang zitten, komt 48 procent uit Syrië (zie kader).

Hoeveel mensen komen binnen via gezinshereniging?
Wie in Nederland mag blijven, moet binnen drie maanden een aanvraag doen voor gezinshereniging. De eerste negen maanden zijn 9.884 mensen (vooral vrouwen en kinderen) via gezinshereniging naar Nederland gekomen. Volgens migratiewatcher Van Dyke zorgt iedere verblijfsvergunning voor 0.8 nareis.

Zijn ze allemaal hoog opgeleid?

Volgens Gerard Bakker, directeur van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft een derde van de vluchtelingen een universitaire opleiding gehad en is eenderde hbo/mbo opgeleid. De rest is lager opgeleid.

Waarom komen er nu ineens zoveel mensen?
Allereerst doordat er bij de IND een achterstand was ontstaan in de aanvragen voor gezinshereniging. Die mensen zitten dus in de instroomcijfers. Daarnaast is er voedseltekort in de vluchtelingenkampen rondom Syrië, waardoor mensen wegtrekken. Ten derde gaat het gerucht dat Europa strenger wordt in de toelating en ronselen smokkelaars actief.

Is het voor het eerst dat zoveel asielzoekers binnenkomen?
Nee, 2015 is (nog) geen recordjaar. Volgens het CBS is dat 1994. Toen kwamen er 52.500 asielaanvragen binnen van vooral mensen uit voormalig Joegoslavië.

In het vluchtelingendebat buitel je over de termen en instanties. Wie zijn nu de belangrijkste spelers? VLUCHTELING: Dat is iemand die zijn land is ontvlucht om te ontkomen aan oorlog of vervolging en voor wie het gevaarlijk is om terug te keren. Een vluchteling kan aanspraak maken op hulp en bescherming.
MIGRANT: Dat is iemand die er zelf voor kiest om naar een ander land te gaan. Niet omdat hij wordt bedreigd, maar omdat hij op zoek gaat naar werk, goed onderwijs, een beter leven of om familie achterna te reizen. Een migrant zou - in tegenstelling tot een vluchteling- wel terug kunnen keren.
ASIELZOEKER: Iemand die in Nederland asiel aanvraagt. In Nederland komen alleen vluchtelingen in aanmerking voor asiel. De IND bepaalt wie vluchteling is en wie niet.

IND (Immigratie- en naturalisatiedienst): Voert het vreemdelingenbeleid uit en beoordeelt alle aanvragen van niet-Nederlanders die in Nederland willen blij- ven.

COA: Het Centraal Orgaan op- vang asielzoekers is verantwoordelijk voor de opvang, de begeleiding en de uitstroom (uit de op- vang) van asielzoekers. Op de opvanglocaties is het COA verantwoordelijk voor de leefbaarheid, gezondheid en de veiligheid. Het COA schakelt daarvoor ook andere organisaties in, zoals Vluchtelingenwerk, beveiligingsbedrijven en de GGD die de gezondheidszorg uitvoert. Marechaussee: De Koninklijke Marechaussee houdt steekproefsgewijze controles op illegale immigratie en mensensmokkel en bewaakt daarnaast het Nederlandse deel van de EU-buitengrens (bij lucht- en zeehavens), ondersteunt de IND bij documentenonderzoek. Ook begeleidt zij illegale vreemdelingen bij hun gedwongen terugkeer. GEMEENTE: De gemeente verzorgt op verzoek van het COA de crisisnoodopvang. en zorgt voor huisvesting van mensen die een status hebben gekregen. De gemeente heeft tevens een rol in de maatschappelijke begeleiding van statushouders en schakelt hiervoor vaak VluchtelingenWerk in. De gemeente heeft een belangrijke rol in de communicatie over de opvang, samen met het COA.

archieffoto Stefan Koopmans

En dan? Snel aan het werk?

In de asielopvang...

Hoe is de opvang van asielzoekers in ons land geregeld? Waarom moeten ze soms wel zes keer verhuizen in korte tijd? Zes vragen over dit onderwerp:

In de krant lees je over crisisnoodopvang, noodopvang, en azc. Wat is het verschil? Allereerst de crisisnoodopvang. Dit zijn plekken, zoals sporthallen, die ook voor rampen of incidenten worden gebruikt. Deze opvang is in principe voor 72 uur. Soms vraagt het COA om verlenging. Het COA benadert gemeenten uiterlijk om 16.00 uur voor opvangplaatsen die avond. In Limburg is crisisnoodopvang gerealiseerd in onder meer Maasbracht, Reuver, Voerendaal en binnenkort Bocholtz. De ‘gewone’ noodopvang zijn plekken die zes tot twaalf maanden opvang bieden aan minstens 300 mensen. Alle provincies hebben van het kabinet het verzoek gekregen om noodopvangplekken in te richten voor zo’n 2000 tot 2500 mensen. In Limburg

mag dat verspreid op meerdere, kleinere locaties. In Brunssum worden binnenkort 200 asielzoekers drie tot twaalf maanden opgevangen. Tot slot het asielzoekerscentrum: deze opvangplek biedt langdurige opvang aan asielzoekers die nog in de asiel- procedure zitten of die een vergunning hebben, maar wachten op een woning. Limburg telt acht azc’s.

Wat zijn dan (pre)pollocaties?

Dat zijn procesopvanglocaties, waar asielzoekers naartoe wor- den gebracht die kunnen beginnen aan de asielprocedure, de verhoren met de IND, zeg maar. Momenteel loopt de wachttijd tussen de asielaanvraag en de procedure op tot vijf/zes maanden.

Die procedure zelf duurt acht dagen. Budel heeft onder meer zo’n pollocatie.

Waarom verhuizen asielzoekers zo vaak van plek naar plek? Simpelweg omdat er te weinig opvangplekken zijn. De reguliere azc’s zitten vol, onder meer met mensen die een vergunning hebben gekregen maar niet kunnen doorstromen naar een woning.

Zijn ze vrij om te gaan en staan?

Ja. Het komt dan ook voor dat ze de opvang verlaten en niet meer terugkomen, bijvoorbeeld om een asielprocedure in een ander land te starten.

Is afkomst relevant?

Ja en nee. Bij de (crisis)noodop- vang wordt niet gekeken naar afkomst, leeftijd en religie. Bij de reguliere opvang wel. De Algemene Inlichtingenen Veiligheids- dienst (AIVD) is constant alert op mogelijke jihadisten en let op of vreemdelingen worden geronseld of radicaliseren.

Wat kost die opvang eigenlijk?

Asielzoekers die worden opgevangen, hebben de rijksoverheid vorig jaar 940 miljoen euro gekost. Dit geld gaat onder meer naar onderdak, levensonderhoud, gezondheidszorg, advo- caatkosten, uitzetkosten, begeleiding en scholing. Dit jaar heeft het kabinet daarvoor 1,4 miljard gereserveerd. Asielzoekers die in de crisisnoodopvang zitten, krijgen kleding en drie keer per dag een maaltijd. Wie in de tijdelijke opvang zit, krijgt geen geld. Asielzoekers in een azc krijgen wel geld voor eten en kleding.

Mag een asielzoeker werken? Wat als hij iets kapotmaakt? Hoe zit het met onderwijs? Nog een paar weetjes op een rij.

WERK: Asielzoekers mogen maar heel beperkt werken zolang ze geen status hebben. Per jaar mogen ze 24 weken werken, als hun aanvraag minstens zes maanden in behandeling is. Als ze een vergunning hebben mogen ze wel aan de slag. Echter, ex-vluchtelingen zijn vaker werkloos en zitten vaker in de bijstand. Slechts een op de drie tussen de 15-64 jaar heeft een betaalde baan. Volgens werkgeversorganisatie VNO-NCW kan 10 procent snel aan het werk.
INTERNET: Op elke opvanglocatie wordt gezorgd voor een draadloze internetverbinding. Vaste telefoons zijn er niet. WONEN: Wie een vergunning krijgt, krijgt van het COA een woonplaats toegewezen. Daarover heeft de statushouder niets te zeggen. Meer dan 13.000 statushouders wachten nu in een azc op een woning. In de eerste helft van 2016 komen daar 20.000 statushouders bij. Op dit moment gaat 7 procent van de vrijgekomen woningen naar statushouders. Ze hebben ook geen voorrang meer op een huis. ZORG: Asielzoekers hebben recht op dezelfde zorg als Nederlanders met een basisverzekering. Ze zijn verzekerd via het COA.

WA-VERZEKERING: Als een asielzoeker iets kapotmaakt, of iemand schade toebrengt, is hij hiervoor verzekerd.

ONDERWIJS: Asielzoekers en statushouders zijn leerplichtig. Door de hoge instroom ontstaat druk op het onderwijsaanbod. Schoolbesturen en gemeenten moeten dit samen oppakken. PRIVACY: In de grootschalige tijdelijke locaties is de privacy heel moeilijk te waarborgen. Mensen zitten soms weken dicht op elkaar. Er zijn relatief weinig mogelijkheden om zich hieraan te onttrekken.

VERVELING: Dit is een lastig probleem. Sommige locatiemanagers spreken hierover hun zorg uit. Ze willen graag meer structurele voorzieningen.

 

Bron