Waar stopt de radicalisering van Wilders?

Met zijn oproep tot ‘verzet’ probeert Wilders munt te slaan uit de vluchtelingencrisis. De enige manier waarop extreem-rechts bestreden kan worden, is door de strijd tegen racisme te koppelen aan de strijd tegen de bezuinigingen.


In de Tweede Kamer noemde Wilders de komst van de vluchtelingen een ‘islamitische volksverhuizing’ en waarschuwde hij voor de ‘testosteronbommen’ die het op ‘onze vrouwen en dochters’ hebben voorzien. Dit zaaien van haat tegen vluchtelingen klinkt bekend. In 1999 was het columnist Pim Fortuyn die naar aanleiding van de verkrachting en moord op Marianne Vaatstra hielp de lokale bevolking op te hitsen tegen het AZC in Kollum. ‘Een keel doorsnijden, dat is iets wat een Fries niet doet’, schreef Fortuyn toen. Drie jaar geleden bekende een Friese buurtbewoner op basis van DNA-bewijs.

Het blijft niet bij giftige retoriek. Wilders roept op tot ‘verzet’ en voegt de daad bij het woord. In strak geregisseerde mediamomenten flyerde Wilders in Almere en Purmerend tegen opvangcentra, en sprak hij als niet-inwoner de gemeenteraad van Zeewolde toe. Partijgenoten zoals Anita Hendriks, PVV-fractiemedewerker in Noord-Brabant, zijn de drijvende kracht achter ‘burgerplatform’ AZC Alert. Dit platform wil ‘weerstand en actiebereidheid van ontevreden burgers en vooral direct omwonenden kanaliseren’ om ‘waar mogelijk plaatsing te verhinderen’.

Ondertussen heeft een gedeelte van de mensen in Nederland de PVV niet meer nodig om in actie te komen tegen vluchtelingen. Een voormalige basisschool in het Friese Boelenslaan werd beklad met swastika’s en in Deventer werd een huis dat eventueel gebruikt zou worden als opvang beklad met ‘eigen volk eerst’. Neo-nazi’s proberen dit moment aan te grijpen om een doorbraak te forceren, ditmaal onder de Duitse afkorting Pegida. 

Vijftien jaar van racisme in het centrum van de Nederlandse politiek – eerst Fortuyn en nu Wilders – heeft het klimaat geschapen waarin neonazi’s aan zelfvertrouwen winnen. De reactie van burgerlijke commentatoren dat ‘we Wilders gewoon moeten negeren’ komt nu als een boemerang terug. De radicalisering van Wilders trekt ook de VVD naar rechts. VVD-fractievoorzitter Zijlstra stelde dat er voor ‘shariazoekers’ geen plek is in Nederland. Hoe kunnen we de opkomst van extreem-rechts wel bestrijden?

Strijd tegen extreem-rechts

Ondanks zijn scherpe retoriek in de Tweede Kamer gaat Alexander Pechtold het verzet tegen de PVV niet leiden. De boodschap van D66 aan mogelijke PVV-stemmers is: ‘Luister niet naar Wilders. Accepteer de verhoging van je huur, de stijging van je ziektekosten en je onzekere baan. De markt weet het beste wat goed voor je is’. Maar mensen die overwegen PVV te stemmen, zijn niet gek.

De enige die een geloofwaardig alternatief kan bieden voor het racisme en de verdeel-en-heers van Wilders is links, maar hier zitten we met een tweeledig probleem. De eerste is dat de grootste partij op links, de SP, al jaren weigert een consequente antiracistische lijn te varen, bang om stemmen te verliezen aan de PVV. Dit blijkt een zelfvervullende voorspelling. Volgens een peiling is vijftig procent van de SP-stemmers tegen het opnemen van meer vluchtelingen. 

Dit maakt de partij nog voorzichtiger in het steunen van antiracistische initiatieven. Hiermee schildert de SP zich alleen maar verder in een hoek. De SP kan wat dit betreft een voorbeeld nemen aan de FNV die sinds de ‘minder, minder’-uitspraak van Wilders de partij geen podium biedt.

Het andere probleem is dat er de afgelopen jaren geen effectief verzet van de grond is gekomen tegen het bezuinigingsbeleid. De campagne tegen de afbraak van de zorg gaat door, maar de vakbond weigert de campagne te verbreden richting andere sectoren. Dit ondanks het feit dat alleen de rijken in de toekomst verzekerd zijn van goede zorg. 

Door het uitblijven van massaal verzet kan voormalig VVD’er Wilders blijven doen alsof hij tegen bezuinigingen is. Daden spreken luider dan woorden en bij gebrek aan daden, zijn het de luidste woorden die het beste te verstaan zijn. Het is een open vraag of de PVV verder radicaliseert in fascistische richting of dat er nieuwe groepen opkomen die deze door Wilders gecreëerde ruimte op rechts willen vullen. 

Alleen een breed front op links dat de strijd tegen racisme koppelt aan de strijd tegen bezuinigingen kan de opkomst van extreem-rechts stoppen. Met de Internationale Socialisten willen we dit verzet van onderaf bouwen. We roepen andere organisaties op links op hieraan mee te doen. Demonstreer mee tegen Pegida op 11 oktober in Utrecht. Iedereen die actief wil worden: sluit je bij ons aan.