Obama: vrijheid is sterker dan angst

President Obama heeft bij hoge uitzondering een tv-toespraak gehouden vanuit het Oval Office om Amerikanen bij te praten over de strijd tegen terrorisme. De directe aanleiding was de aanslag in San Bernardino waarbij woensdag 14 mensen om het leven kwamen.

Obama appelleerde aan de grote bezorgdheid onder Amerikanen over de nationale veiligheid. Hij legde uit wat de maatregelen zijn die al worden genomen in de strijd tegen terrorisme. Daarnaast waarschuwde hij ervoor dat de VS zich niet moet laten gijzelen door angst en haat. "Vrijheid is sterker dan angst. We hebben crisis overwonnen door samen te komen rond onze normen en waarden", zei Obama.

Obama benadrukte dat het Amerikaanse leger terroristen zal blijven uitschakelen in elk land waar dat nodig is, zoals in Irak en Syrië. "We zullen Iraakse en Syrische grondtroepen blijven bewapenen. We sturen special forces. We werken met vrienden en bondgenoten om terroristen financieel te treffen en rekrutering tegen te gaan", zei Obama. 

De president constateerde dat de terroristen een nieuwe fase zijn ingegaan. Ze hebben hun aandacht verlegd van grote, gecompliceerde aanslagen, naar makkelijker uit te voeren aanslagen zoals de schietpartij in San Bernardino.

Geen grondoorlog

Hij herhaalde dat hij zich niet zal laten verleiden om de volgende generatie Amerikanen naar het Midden-Oosten te sturen voor een nieuwe grondoorlog. Dat is volgens hem juist wat IS wil. Het zorgt er volgens Obama niet alleen voor dat er druk komt te staan op de beschikbare middelen van de VS, maar de Amerikaanse aanwezigheid in andere landen wordt door de terroristen ook aangegrepen om meer strijders te rekruteren.

Overigens blijkt uit een enquête van CNN juist dat voor het eerst meer dan 50 procent van de Amerikanen voor het sturen van grondtroepen naar Irak en Syrië is om IS te bestrijden. Uit diezelfde enquête blijkt dat bijna 70 procent ontevreden is over de manier waarop Obama de strijd tegen terreur aanpakt.

Wapenwetten

Tijdens zijn toespraak riep Obama nogmaals op tot strengere wapenwetten in de VS. Zo zou het niet mogelijk moeten zijn dat mensen die door inlichtingendiensten en luchtvaartmaatschappijen op een zwarte lijst worden gezet een wapen kunnen kopen. 

Ook moet het in de VS moeilijker worden om (semi-)automatische wapens te kopen. Obama zei dat de inlichtingen- en veiligheidsdiensten niet alle potentiële massamoordenaars in het vizier kunnen hebben. Wel kan het deze personen volgens de president moeilijker gemaakt worden om aan wapens te komen waarmee ze moorden. 

Daarnaast pleitte hij voor aanpassing van het visa-systeem in de VS en riep hij techbedrijven op om iets te doen aan misbruik van sociale media en versleutelde communicatiemiddelen door terroristen.

Het was nog maar de derde keer dat Obama het volk toesprak vanuit zijn Oval Office. De voorgaande keren besprak hij de olieramp met de Deepwater Horizon en Obamacare.

Het maakt niet uit wie je bent, waar je vandaan komt, hoe je eruit ziet of wat je gelooft, je bent gelijk voor God en de wet

Obama

De schietpartij in San Bernardino noemde hij in de toespraak een terroristische daad door geradicaliseerde moslims. "Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen dat de schutters werden aangestuurd door een buitenlandse terroristische organisatie", zei de president. 

Wel noemde hij radicalisering binnen islamitische gemeenschappen een probleem, zoals de aanslag in San Bernardino en bij de marathon in Boston aantonen. Obama riep moslimleiders dan ook op om zich uit te spreken tegen extreme stromingen binnen de islam. 

Tegelijkertijd waarschuwde hij alle Amerikanen tegen het discrimineren van moslims. "Het maakt niet uit wie je bent, waar je vandaan komt, hoe je eruit ziet of wat je gelooft, je bent gelijk voor God en de wet", zei Obama. 

Zo stelde de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump onlangs voor om een 'moslimdatabase' aan te leggen. Trump keek ook naar de toespraak, bleek uit een van zijn tweets.

Als mensen anders behandeld worden vanwege hun geloof, verliezen we onze waarden, zei Obama. "Het is geen oorlog tegen islam." Hij noemde IS-strijders uitschot en moordenaars en verzekerde zijn publiek dat IS zal worden vernietigd. Hij riep het Congres op om de regering meer te steunen in de militaire strijd in Syrië en Irak. 

Volgens correspondent Wouter Zwart probeerde Obama over te komen als de commander in chief die wil laten zien dat hij het onder controle heeft. "Ik betwijfel of hij alle zorgen onder de Amerikaanse bevolking met deze toespraak weg heeft kunnen nemen", zegt Zwart.