„Je bent een Joods gezwel! Je moet vergast worden, net als je opa en oma.” Dat krijgt een 15-jarig Joods meisje door medeleerlingen naar haar hoofd geslingerd. In Nederland. In 2014. 

Het antisemitische incident staat beschreven in een maandag gepresenteerde rapportage over racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld in Nederland in 2014. Het rapport is opgesteld door de Anne Frank Stichting en het Verwey-Jonker Instituut. 

Kennelijk alleen om haar Joods-zijn wordt een Joodse vrouw in een lift op haar arm geslagen, meldt het rapport over een ander incident. De vrouw wordt uitgescholden voor „oud, Joods, smerig teringwijf.”

Soms is Jodenhaat verweven met een relatieconflict. Zo krijgt een Joodse jongen die zijn ex-vriendin de groeten doet, via Whatsapp de volle laag van haar nieuwe vriend. „Als je terugkomt dan komen we langs met me Hitlerboys.” Joden worden in één adem genoemd met een ernstige ziekte.

Nogal wat Jodenhaat houdt verband met het Israëlisch-Palestijnse conflict. Dat laaide vorig jaar zomer in alle hevigheid op. Een documentairemaakster wordt via internet bedreigd. „Ik hoop dat Hamas je gevangen neemt en verkracht en dan in stukjes naar je moeder stuurt, zionistisch varken!” „Ik hoop dat jij en je Joodse achterban gecremeerd worden door een kruisraket van Hamas.”

Als een Joodse vrouw zich via Facebook afvraagt hoe het mogelijk is dat in Nederland pro-IS-demonstraties worden getolereerd, krijgt ze een reactie: een foto van een dodelijk verwond kind met onder meer de tekst: „Kijk wat jullie die arme kinderen aandoen.” Als de Joodse vrouw op dit bericht reageert, krijgt ze te verstaan: „Ik praat liever niet met vieze zionisten zoals jij... ooit zal de glorietijd van Hitler terugkeren en dan zul je als een rat wegschuilen, net als die hoer Anne Frank.”

De afgelopen vijf jaar nam het zogeheten institutioneel antisemitisme toe. Dan gaat het bijvoorbeeld om het bekladden van synagoges met hakenkruisen. Afgaand op politiegegevens deden zich vorig jaar 76 incidenten van institutioneel antisemitisme voor. In 2013 waren dat er 61. In 2010 stond de teller nog op 19. 

Anderzijds nam het aantal incidenten in de categorie ”antisemitisch schelden” (”Jood” wordt als scheldwoord gebruikt) flink af. Vorig jaar noteerde de politie op dit vlak 710 incidenten, in 2013 ging het om 872 gevallen, in 2010 nog om 1173. 

Bij incidenten waarbij het antisemitisme een reactie is op pro-Israël-opmerkingen danwel het Israëlisch-Palestijnse conflict, lijken de meeste daders zich verwant te voelen met de Palestijnen. Veelal betreft het dan mensen met een „Noord-Afrikaanse, Turkse of Arabische achtergrond.”

Niet alleen antisemitisme, ook racisme en moslimdiscriminatie vormen een groeiend probleem. Vorig jaar kwamen in de politiesystemen 2764 incidenten voor met een racistisch karakter (inclusief moslimdiscriminatie). In 2013 ging het om 2189 incidenten, in 2012 stond de teller op 2077. De duizenden aangiftes tegen PVV-leider Wilders vorig jaar om diens ”minder, minder Marokkanen”-uitspraken zijn niet meegeteld. Volgens de rapporteurs zijn in Gouda per 1000 inwoners de meeste racistische incidenten gepleegd. Ook Den Haag, Amsterdam en Rotterdam scoren hoog.

Racisme gaat meer dan eens gepaard met geweld. Zo komen ’s nachts vier dronken jongens een frietzaak in. Ze krijgen hun bestelling. De eigenaar vraagt de vier weg te gaan, omdat hij de zaak wil sluiten. De jongens: „Turk, racist, wij zijn blank en jij bent zwart.” De eigenaar duwt het viertal naar buiten. Hij had volgens de jongens een ijzeren staaf in handen. De jongens trappen het raam van de frietzaak in. 

De rapporteurs signaleren een verschil tussen antisemitisch en racistisch geweld. Jodenhaat is vaak dé reden voor antisemitisch geweld. Racistisch geweld is daarentegen vaker „onderdeel van een escalatie van een ander incident.”