Stop ADD-ADHD discriminatie in het Vlaamse onderwijs

Nog teveel worden kinderen met ADD of ADHD gediscrimineerd in de Vlaamse scholen. Bij ADD of ADHD diagnose moeten de scholen aangepaste maatregelen nemen om een leerling(e) te begeleiden bij het verwerken van leerstof en het afleggen van toetsen en examens.

Veel scholen, leraars en leraressen zien dit al vlug als te lastig en behandelen en vooral beoordelen deze kinderen als gewone leerlingen. Zo worden deze kinderen al vlug doorgeschoven naar andere scholen waar ze dan maar hun verantwoordelijkheid moeten opnemen of eenvoudigweg verplicht in het BSO onderwijs geduwd.

Het wordt hoog tijd dat er meer en beter rekening wordt gehouden met deze ieder jaar groeiende groep van leerlingen met ADD, ADHD, dyslexie, dyscalculie en andere leerstoornissen. Er moet meer toezicht en controle komen van de overheid op het naleven en nakomen van de verplichte maatregelen door scholen. Er is niets verkeerd met het BSO voor leerlingen die ervoor kiezen maar er moet meer onderzocht worden of het normaal is dat intelligente leerlingen door hun leerstoornis gedwongen naar het BSO moeten, waardoor hun toekomst zwaar gehypothekeerd wordt.

Daarom ook moet bij leerlingen met een leerstoornis die al vlug een B-attest krijgen waardoor ze verplicht naar een andere richting of het BSO worden geduwd, beter onderzocht kunnen worden of dit attest terecht is of de school zich er zo gemakkelijk vanaf maakt.

Het beoordelen van deze kinderen met normen die ze door hun leerstoornis niet kunnen halen moet stoppen. Het advies aan ouders van kinderen met een leerstoornis door lesgevers: 'Hij of zij moet maar beter zijn best doen' moet stoppen. Dat veel leraars en leraressen nog altijd deze leerlingen vergelijken met hun primussen in de klas moet stoppen!

https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/add/ 

Deze kinderen vertonen vaak een aantal van de volgende kenmerken:

• Ze hebben meer dan gemiddeld moeite om aan het werk te gaan. Daar kunnen ze niets aan doen; Het heeft o.a. te maken met een dopamine tekort in de hersenen en een gebrek aan overzicht.
• Ze slagen er niet in de aandacht bij de taak te houden, behalve als deze in hun ogen interessant is. Dit heeft natuurlijk iedereen, maar deze kinderen hebben dat véél sterker. Ook dit is neurobiologisch bepaald.
• Zijn vaak dromerig (ADD: Alle Dagen Dromerig).
• Hyperfocus: ze kunnen volledig opgaan in dat wat hen bezighoudt, waardoor ze vaak vergeten van taak te wisselen.
• Denken vaak ver vooruit en weten dan niet wat er nu aan de orde is.
• Geven te weinig aandacht aan details.
• Lijken niet te luisteren, zelfs als ze rechtstreeks aangesproken worden.
• Volgen aanwijzingen niet goed op, komen verplichtingen niet goed na.
• Raken vaak dingen kwijt, hebben het huiswerk niet bij zich, enz.
• Schrijven huiswerk niet in de agenda (of schrijven het wel op maar kijken er nooit meer naar).
• Stellen alles uit tot het laatste moment. Dan wordt het namelijk “spannend” en produceren de hersenen wel genoeg dopamine om de taak af te maken.
• Deze kinderen komen vaak te laat.
• Ze worden makkelijk afgeleid door uitwendige prikkels, maar ook door hun eigen gedachten.
• Ze zijn vaak vergeetachtig bij dagelijkse activiteiten.
• Deze kinderen kunnen vaak niet vertellen wat er net geleerd is, ook al weten ze het wel.
• Ze zijn ongeorganiseerd en chaotisch.
• In hun gedachten zijn ze vaak met twee of meer dingen tegelijk bezig.
• Lijken dus rustig, maar hebben last van “chaos” in het hoofd; meerdere gedachtes tegelijk.
• Reageren vaak met “vertraging” op een prikkel van buitenaf. De informatie komt wel binnen, maar de prikkelverwerking duurt langer.
• Moeite met het “produceren” van werk. Ze snappen de leerstof wel, maar krijgen het niet op papier.
• Moeite met het sociale gebeuren in de klas. Ze hebben vaak weinig vrienden.
• Moeite met overzicht houden tijdens balsporten.
• Lijken vaak passief en inactief.
• Kinderen met ADD hebben vaker dyslexie en/of dyscalculie.
• Kinderen met ADD staan meestal niet graag in het middelpunt van belangstelling. Houd hier rekening mee bij spreekbeurten e.d.

Voor jou als leerkracht is het goed te weten dat ADD je wijze van denken, leren, waarnemen, werken en relaties met anderen beïnvloedt. Belangrijk om te weten is dat deze kinderen vaak veel moeite hebben om aansluiting bij leeftijdsgenoten te vinden. Dit kan vooral in de puberteit leiden tot ernstige bijkomende problematiek, zoals faalangst, een zeer negatief zelfbeeld, angsten, depressies en zelfs zelfmoordgedachten (Paternotte, 2004). Bovendien verdrinken ze naarmate ze ouder worden en ‘meer zelf zouden moeten kunnen’ vaak in hun eigen chaos.

Ga regelmatig met het kind in gesprek. Doe dit  ook regelmatig samen met de ouders. Kinderen met ADD komen soms ogenschijnlijk de schooldag goed door, maar “storten thuis in”, omdat zo’n dag heel veel van ze vergt. Om een voor anderen “gewone” concentratie op te brengen is een zware, zo niet onmogelijke, opgave voor deze kinderen.

Al deze symptomen worden nog te vaak en teveel door lesgevers, soms vrijwillig, geïnterpreteerd als 'niet willen leren', 'lui zijn', 'een verkeerde houding hebben', 'moedwillig ongearganiseerd zijn' enz.. Dit is voor veel lesgevers de gemakkelijkste manier om er zich van af te maken.

Waarom deze petitie?

Deze petitie start ik omdat mijn kleinzoon dit schooljaar het slachtoffer werd van een school zonder enig begrip. Na de kerstvakantie startte hij in de 'Secundaire Freinetschool 't Vier' in Kortrijk, vanuit de overuiging dat deze school beter kon omgaan met kinderen met een ADD - ADHD leerstoornis. Uiteindelijk bleek niets minder waar. Door de lockdown kon hij er amper 10 weken les volgen. Uiteindelijk mocht hij de laatste weken weer 2 halve dagen naar school. De laatste week van juli volgden dan 6 examens op 3 dagen. Voor een kind met ADD een onmogelijke taak. Op basis van deze 10 weken en 6 examens kreeg hij zonder pardon een B-attest met clausulering, waardoor hij als hij naar een hoger jaar wilde alleen nog de optie had om over te schakelen naar het BSO.

Zonder rekening te houden met zijn intelligentie of ADD waarvan de school bij inschrijving uitgebreid van op de hoogte werd gebracht werd dus beslist dat hij een bso-profiel heeft. Na hoger beroep durfde de commissie tot o.a deze conclusie komen:

De commissie is vanuit prospectief karakter van mening dat de resultaten (kennis, vaardigheden, houding, competenties) van.... onvoldoende basis bieden voor een welslagen in het 3de leerjaar tso.

Zo werd een kind dat al geruime tijd de diagnose van ADD kreeg niet alleen veroordeeld voor zijn kennis, maar ook voor zijn houding, vaardigheden en competenties, en dit alles op basis van nauwelijks 10 weken fysieke aanwezigheid in school! Een school met als motto: 'tvier is een school die de lat hoog legt voor iedereen. We dagen elke jongere uit op zijn/haar eigen niveau.'

Uiteindelijk kunnen we dit letterlijk interpreteren als een school die inderdaad de lat hoog legt voor iedereen, en diegenen die dit niveau niet halen aan de kant schuift, ook als het niet halen van dit niveau het gevolg is van een leerstoornis.

Verder hebben ze dan nog het lef om er tenslotte dit aan toe te voegen:

De commissie wenst haar zorg te verwoorden rond het welbevinden van ..., ze hoopt dat ... hierin de nodige professionele ondersteuning mag vinden zodat dit in de toekomst zeker geen hypotheek legt op zijn studieloopbaan

Zonder zelf enige professionele ondersteuning te hebben gegeven wordt dit doorgeschoven naar een andere school of instantie. Zelf leggen ze met hun beslissing aan een leerling met ADD-stoornis een bso-profiel toe te kennen (wat in zijn vorige school nooit vermeld werd) een enorme hypotheek niet alleen op zijn studieloopbaan maar op zijn gehele toekomst! 

Ongetwijfeld hebben heel veel ouders al iets dergelijks meegemaakt en moeten aanzien hoe hun kind dat de diagnose van ADD of ADHD kreeg, onrechtvaardig werd behandeld. Er zijn vzw's, psychologen, hulpgroepen e.a. die hulp aanbieden om sociale vaardigheden aan te leren en kinderen en ouders te leren omgaan met ADD en ADHD, maar het wordt hoog tijd dat de leerstoornis breder bekend wordt bij een groter publiek, dat nu nogal vlug kinderen en volwassenen met deze stoornis veroordeelt als aanstellers. 

Maar vooral lesgevers, en iedereen die met kinderen omgaat, moeten leren meer begrip te hebben voor deze kinderen. Leren hoe ze hen het best benaderen, hoe ze hen kunnen stimuleren en begeleiden met de nodige hulpmiddelen, en vooral hen niet onmiddellijk te stigmatiseren als lui en onhandelbaar.

Daarom roep ik op iedereen die al in zijn omgeving te maken heeft gehad met een kind of kinderen met een leerstoornis, deze petitie te ondertekenen. Maar ook iedereen die kinderen of ouders die het door een ADD of ADHD-stoornis vaak niet gemakkelijk hebben willen steunen in hun strijd tegen onwillige schooldirecties, leraars-en leraressen.

Franki Olieu    Neem contact op met de schrijver van de petitie