Pesten mag niet gedoogd worden

Opvoeden is niet de taak van ouders alleen

"In stilte hoop ik dat 'voorleven' het woord van het jaar wordt", schrijft Guillaume Van der Stighelen, gewezen reclameman, columnist en auteur van de recente bestseller 'Echt'.

Kinderen kijken naar ons en volgen ons voorbeeld. Ze horen welke taal we gebruiken als we strijden voor ons gelijk. Welke naampjes we toebedelen aan mensen met een andere mening
Wat een mooi woord. 'Voorleven.' Het leven even voordoen. Hoe het moet. 'Lead by example', zeggen de Engelsen. Het is een keer iets anders dan de betuttelende toon waarmee de naoorlogse generaties de jeugd bestoken met verwijten over normvervaging en wangedrag. Of het verbaal geweld waarmee beleidsvoerders elkaar vertrappelen om hun gelijk te halen.

Voorleven. Het woord viel in de toespraak van de burgemeester van het Nederlandse Almere, Annemarie Jorritsma, ter herdenking van de grensrechter die na een voetbalmatch werd doodgetrapt door jeugdspelers. Vanwege een onenigheid over het toepassen van de spelregels. "Het is blijkbaar normaal geworden,", zei mevrouw Jorritsma, "dat we geweld gebruiken als de dingen niet lopen zoals we hadden verwacht."

Maar, voegde ze eraan toe, we staan er niet machteloos tegenover. Ze verwees naar een Afrikaans gezegde: "It takes a whole village to raise a child." Opvoeden is niet de taak van ouders alleen. Leraars, coaches, buren, vrienden, familieleden, iedereen mag meedoen. We moeten onze kinderen, al onze kinderen, opvoeden en 'voorleven'. Prachtig. Kinderen kijken naar ons. Kinderen luisteren goed hoe wij met elkaar omgaan. Welke taal we gebruiken als we strijden voor ons gelijk. Welke naampjes we geven aan mensen met een andere mening. Kinderen volgen ons voorbeeld. Ze doen er liefst nog een schepje bovenop. Zo hard dat we er zelf van schrikken en naar de apotheek lopen om een doosje pillen tegen gedragsstoornissen. Terwijl die kinderen ons alleen maar na-apen. Toen volwassen mannen nog medailles hadden hangen naast de schoorsteenmantel, verdiend met heldendaden op een slagveld, toen wilden zonen niets liever dan zelf te wapen trekken. Nu staan grote mensen scheldwoorden te roepen langs het veld, in het verkeer of gewoon tegen elkaar. Tegen hun vrienden en gelijkgestemden weten ze zich heel netjes en beleefd te gedragen, maar oh wee als iemand hun pad kruist die een andere mening is toegedaan. Kinderen weten al erg vroeg welke van hun vingers de middelste is. Van middenvinger naar vuist is voor velen maar een kleine stap.

Voorleven. Voorgaan in het leven. Het is een erg mooie gedachte. Respect dwing je niet af door het erin te rammen met de hamer. Respect krijg je door bewondering te wekken voor hoe je zelf leeft. Hoe je je tegenstrevers aanpakt. Zoals Nelson Mandela bijvoorbeeld. Met een brede glimlach. Of zoals Gandhi. Vriendelijk, beleefd en nederig. Het mooie is dat je er geen nieuwe wetten voor nodig hebt. Je kan er gewoon zelf mee beginnen. Wie weet wordt het opgemerkt. Door een kind dat nog op zoek is naar een handleiding voor de samenleving.

Voorleven. In stilte hoop ik dat er een dag komt dat dit het woord van het jaar wordt.