Sluit de grenzen!

© UNHCR/ B. Sokol

 

Tamara, 20 jaar oud, is Syrië ontvlucht samen met haar familie nadat hun huis werd verwoest in Idlib. Ze verblijft nu in het Adiyaman kamp in Turkije. Het belangrijkste dat ze kon meenemen was haar diploma, die ze op deze foto toont. Hiermee kan ze haar opleiding voortzetten in Turkije. 

Libanon: 1 op de 8 à 9 mensen in het land is inmiddels een vluchteling uit Syrië. Stel je voor: dat zou voor Nederland een instroom van 2 miljoen vluchtelingen betekenen. 

Hulpverlening is lastig
De burgeroorlog in Syrië eist veel slachtoffers.  Vanaf het begin van het conflict, twee jaar geleden, zijn er al meer dan 70.000 dodelijke slachtoffers gevallen. Meer dan 3.6 miljoen mensen werden van huis en haard verdreven, maar zijn nog in Syrië. Deze worden binnenlands ontheemden genoemd.  Het verlenen van hulp aan hen gaat bijzonder moeizaam. “Convoys have been shot at, hijacked, warehouses destroyed and looted, and several UN-contracted truck drivers have been killed since the beginning of the conflict,” aldus UN High Commissioner for Refugees António Guterres toen hij in maart 2013 de Amerikaanse Senaat toesprak. Sinds het begin van dit jaar heeft UNHCR een basispakket van tenten, dekens, plastic beschermmateriaal uit kunnen delen aan bijna 430.000 van de ontheemden in verschillende delen van het land. Vele  van hen konden nog niet worden bereikt.   

Het aantal personen dat dagelijks de grens overtrekt, stijgt zienderogen. In december vorig jaar waren dat er 3000, in januari 2013 was hun aantal opgelopen tot 5000 per dag. In februari kwamen er gemiddeld per dag 8000 vluchtelingen bij, terwijl er in de laatste weken van maart dagelijks soms meer dan 14.000 nieuwe vluchtelingen werden geteld. Als we dit cijfer vergelijken met de aankomst van nieuwe vluchtelingen uit Syrië in Europa, dan moeten we constateren dat de 28.000 personen die sinds april 2012 in Europa asiel zochten een fractie is van het totaal dat Syrië hals over kop verliet. Het is overduidelijk dat de omringende landen de lasten dragen. 

Op 6 maart 2013 werden een miljoen vluchtelingen uit Syrië door UNHCR ondersteund. Sindsdien draait de teller nog sneller.  Binnen twee weken kwam er nog eens 129.000 hulpzoekenden bij. Dit zijn cijfers bij benadering: zo’n 242.000 Syriërs zijn gevlucht maar hebben zich nog niet laten registreren. 

Al deze vluchtelingen zetten ongewild een gigantische druk op de buurlanden van Syrië. De cijfers van het aantal vluchtelingen per land zijn enorm, zeker wanneer je het inwonersaantal van de buurlanden zelf bekijkt. Zo herbergt Libanon op het moment meer dan 357,000 geregistreerde vluchtelingen, op een eigen bevolking van 4,1 miljoen.  Libanon is een klein land, het is niet groter dan de drie zuidelijke provincies van Nederland, Noord Brabant, Limburg en Zeeland samen.

 

In totaal schat de Libanese regering het aantal Syriërs binnen haar grenzen op 1.000.000, van wie 500.000 vluchtelingen. . Dat betekent dat één op de acht à negen bewoners van het land een Syrische vluchteling is.  Stel je voor dat in Nederland 1 op de 8 bewoners een vluchteling was; dat zou betekenen dat 2 miljoen mensen extra aanspraak zouden maken op huisvesting, zorg, scholing en bijvoorbeeld de gezondheidszorg.   

Ook cijfers van de overige buurlanden liegen er niet om. In Jordanië staan 354,235 vluchtelingen geregistreerd en wordt het totale aantal vluchtelingen op 420.000 geschat. Op een bevolking van 6,5 miljoen betekent dit dat één op de vijftien een Syrische vluchteling is. Turkije herbergt  260,000 geregistreerde vluchtelingen en schat het totale aantal rond de 400.000. Op een bevolking van 79,7 miljoen betekent dat één op negentien een hulpzoekende vreemdeling  is. In Irak is één op de 25 een Syrische vluchteling. 119.363 vluchtelingen staan daar geregistreerd. In Egypte zijn 43,000 vluchtelingen geregistreerd; daar schat de overheid dat het totale aantal 100.000 is. 

De Syriërs die de grens oversteken hebben vaak niet meer bij zich dan de kleren die ze aan hebben. UNHCR en andere hulporganisaties werken met man en macht om aan de basisbehoeften van deze mensen te voorzien. De landen zelf waarin de vluchtelingen verkeren dreigen te bezwijken onder de enorme aantallen hulpzoekenden. De Libanese bevolking heeft zich genereus opgesteld, maar wordt ook direct geraakt. Als gevolg van de toestroom zijn de prijzen van de eerste levensbehoeften en de huren van huizen enorm gestegen. Ook de sociale voorzieningen komen daar onder druk te staan, aangezien de vluchtelingen gratis toegang krijgen tot gezondheidszorg en de Syrische kinderen naar school gaan. Steun blijven bieden heeft voor landen als Libanon implicaties.

 Syrië telt 23 miljoen mensen . Het einde van de crisis is niet in zicht, de influx van mensen in de regio is dat ook niet. Er circuleren verschillende cijfers over het verwachte aantal eind 2013. Het gevaar bestaat dat het aantal van 3 miljoen vluchtelingen zal worden bereikt.  De opvang in de regio bereikt zijn grenzen.  

 

Landen moeten beseffen dat financiële hulp alleen niet voldoende is om de noden van de omringende landen te lenigen. De Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen zei het als volgt: “What is happening in Syria today risks escalating very quickly into disaster that could overwhelm the international response capacity – political, security-related and humanitarian."

UNHCR heeft de EU voorgehouden de volgende vier maatregelen te ondernemen. Allereerst moeten de EU-lidstaten de grenzen openhouden en de asielverzoeken in eerlijke procedures behandelen. Op de tweede plaats moet een vertrekmoratorium worden ingesteld, wat inhoudt dat op dit moment niemand teruggestuurd kan worden naar Syrië. Ten derde zouden de EU-lidstaten onderzoek moeten doen naar een snellere behandeling van verzoeken tot gezinshereniging. Dit zou door de buurlanden van Syrië gezien worden als een tastbaar bewijs van solidariteit. Gezinshereniging van personen die in verschillende EU-lidstaten worden opgevangen zou ook gefaciliteerd moeten worden. Ten slotte heeft UNHCR opgeroepen om in een beperkt aantal gevallen hervestiging mogelijk te maken. Dit betreft dan kwetsbare personen die ook in het eerste land van toevlucht niet veilig zijn.