Géén overslaghal voor afval tussen twee woonwijken
‘Een overslaghal voor afval tussen twee woonwijken: de Leuvensesteenweg en het dorp van Muizen. Vlak aan het spoor. Het is goedkoper, milieuvriendelijk en veroorzaakt geen overlast. Of toch niet echt veel?’ Met deze argumenten overtuig je toch alle Muizenaars en Mechelaars met een beetje gezond verstand? We hebben echter onze bedenkingen. We geven 4 redenen om de overslaghal en bijhorende activiteiten niet naar Muizen te brengen en negatief te adviseren voor bouw- en milieuvergunning.
IVAREM zorgt voor de huis-aan-huis-ophaling van restafval, papier en PMD bij de 265.000 inwoners van de Mechelse regio en baat ook 11 containerparken uit. Het afval wordt eerst verzameld op verschillende locaties voor het naar de verwerkingsinstallatie in Geel gaat: oa. in Willebroek en in Lier zijn verzamellocaties. Ivarem wil nu met vuilniswagens huishoudelijk afval van het werkingsgebied van Ivarem naar Mechelen brengen: van de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Mechelen, Putte, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. 17,5 miljoen kilo afval. Ruw geschat: ongeveer 1,5 miljoen vuilniszakken.
1. Ruimtelijke ordening: De bouw van de overslaghal is voorzien aan de Leuvensesteenweg 443. Wat Stad Mechelen betreft, ligt deze locatie zowel op ‘macro’- als op ‘micro’-vlak midden in woongebied. Op macrovlak beoogt de Stad Mechelen het gebied tussen industriezone Mechelen-Zuid en de groene long Mechels Broek in te richten als woongebied. Getuige hiervan de plannen om de industriële zone Ragheno om te vormen tot woongebied en de ontwikkeling van het woonuitbreidingsgebied Spreeuwenhoek. Diverse specialisten ondersteunen dit beleid inzake ruimtelijke ordening. Men creëert woongebied dicht bij het centrum van Mechelen en bij het beschikbare openbaar vervoer, m.n. het station van Mechelen. Op microvlak ligt de site van IVAREM tussen de woonwijken Sint-Albertus/Spreeuwenhoek en Sint-Lambertus. Verder liggen langs de Leuvensesteenweg binnen een straal van een kilometer van de IVAREM-site twee basisscholen. Qua ruimtelijke ordening hoort de overslaghal dan ook niet thuis op de beoogde plek.
Dit is zo des te meer daar de site volgens het origineel gewestplan Mechelen (KB 05/08/1976) ligt in een ‘gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen’. Dergelijke voorzieningen dienen te behoren tot de normale woonuitrusting van het gebied, en moeten in een directe relatie staan met het woongebied. Sorteerterreinen en afvalverwerkingsinstallaties horen dus niet thuis in woongebieden of zones voor openbaar nut gelegen in woonzones. Zij dienen gelokaliseerd te worden buiten woongebieden, of daarvan gescheiden worden door een bufferzone. Van een dergelijke bufferzone is hier echter geen sprake; of voor zover deze er al zou zijn, is deze ruimschoots onvoldoende.
Dat een overslag midden in woongebied ingaat tegen een goede ruimtelijke ordening, blijkt ook uit het feit dat het zou gaan om een unicum. Een rondvraag leert dat alle andere nabijgelegen intercommunales – IOK, IGEAN, ECO-WERF, INCOVO en INTERZA – hun afval op- of overslaan op een industriegebied of op een terrein dat niet binnen de bebouwde kom van een grootstad ligt. Nergens gebeurt dat midden in een dorpskern.
Bovendien druist de situering van de overslaghal ook in tegen het Beleidsplan Ruimte van de Provincie Antwerpen. Volgens de Conceptnota ‘Strategische Visie’ wil de Provincie de versnippering van de openbare ruimte, die onder andere wordt veroorzaakt door loodsen, verhinderen. We lezen:
De versnippering van de open ruimte zet zich ook naar het zuidwesten voort. De regio tussen Lier, Heist-op-den-Berg en Mechelen kampt met een sterk oprukkende versnippering omwille van verdere verlinting door bewoning, het grote aantal serres, het gebruik van landbouwgronden voor recreatieve doeleinden en de bijkomende economische activiteiten.
De strategie van de Provincie Antwerpen wil hier dan ook iets aan doen en beoogt het definitieve einde van de versnippering. Volgens de Conceptnota vereist dit ‘in de eerste plaats een weldoordachte inplanting van nieuwe functies, zodat we de versnippering een halt kunnen toeroepen’. De komst van de overslaghal zou echter bijdragen aan versnippering. Deze zou immers zowel op macro- als op microvlak midden in woongebied komen. Het inrichten van industriële activiteiten in deze woonzone gaat in tegen een gedegen ruimtelijke ordening zou eerder zorgen voor ruimtelijke fragmentatie en wanorde.
2. Mobiliteitshinder: De overslaghal zou er komen te midden van de Leuvensesteenweg, een sterk verstedelijkte invalsweg te midden van woongebied. De Leuvensesteenweg wordt onder andere gebruikt door tal van fietsende kinderen en jongeren op weg naar en van school of naschoolse activiteiten. Maar zoals de Vlaamse Overheid erkent, is de Leuvensesteenweg is al jaren een mobiliteitsknelpunt. Uit het CAR-Vlaanderen model blijkt dat, gerekend met de achtergrondwaarden van 2005, gedurende 71 dagen per jaar de PM10 norm (max 50 µg/m³) wordt overschreden. De norm ligt op maximaal 35 overschrijdingen per jaar. Elke maatregel die resulteert in de bestendiging van het overmatig (vracht)verkeer moet daarom vermeden worden.
Stad Mechelen bevestigt dit in zijn ruimtelijk structuurplan van 2001:
Het Arsenaalgebied en de Dry port Muizen zijn voor het auto- en vrachtwagenverkeer enkel bereikbaar via Leuvensesteenweg of via Colomalaan. In beide gevallen bezorgt dit grote verkeersoverlast voor de omliggende buurten. […] Vooral het overslaggebied in Muizen is problematisch. Ondanks het veel vrachtverkeer (tot 250 vrachtwagens per dag) heeft het gebied geen directe ontsluitingsmogelijkheden op E19. […]
Een uitbreiding van de Dry port Muizen (nu 10 ha) is vanwege de problematische ligging niet wenselijk.
Ook in het mobiliteitsplan van 2015 van de Stad lezen we:
Het bedrijventerrein Ragheno en de Dry-Port (Muizen) hebben een problematische verkeersontsluiting met verkeersoverlast voor aangrenzende woongebieden (Colomawijk, woonzones te Muizen). De aanleg van de Bypass achter het station zal dit oplossen. Vanuit Mechelen-Zuid dient men wel nog via de radiale steenweg naar Dry-port te rijden. De vraag stelt zich dan ook of een overslag op het spoor in Mechelen-Zuid zelf niet mogelijk is.
Het zware vrachtverkeer gekoppeld aan de werking van IVAREM zou moeten verwijderd worden van de Leuvensesteenweg eerder dan er bestendigd te worden door de komst van een permanente overslaghal. Ook vanwege de mobiliteitshinder hoort een overslaghal thuis in een industriegebied eerder dan een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen midden in woongebied.
3. Lawaai- en geurhinder: Zoals wordt bevestigd door de Geluidsimpactstudie door Vinçotte nv, zal de komst van de overslaghal aanleiding geven tot lawaaihinder voor de directe omwonenden. De studie concludeert dat ‘de geluidsimpact van het project de limietwaarde voor de dagperiode van 45 dB(A) overschrijdt’, wat vooral te wijten is ‘aan de bewegingen van de vrachtwagens op de site’.[1] Verder gaat de studie er op basis van info verkregen van IVAREM van uit dat er ’s nachts (23u-7u) geen activiteiten zullen zijn op de site. De studie concludeert daarom dat er ’s nachts louter geluidsimpact is ten gevolge van de ventilator, die (nipt) de limietwaarden niet overschrijdt. De ervaring leert echter dat er in de zomer wegens warmte geregeld vóór 7u vrachtverkeer is op de site, in welk geval ook de (strengere) limietwaarde voor de nachtperiode overschreden zal worden. Er is daarom zowel overdag als ’s nachts risico op buitensporige geluidshinder.
Zoals genoteerd in het rapport van OLAFSCAN zal de overslaghal dicht bij woningen komen te liggen, waardoor geur een belangrijk aspect is om mee rekening te houden in de bedrijfsuitbating.[1] Op dit moment is de geurhinder beperkt, omdat het afval opgeslagen ligt en blijft in gesloten containers. Met de komst van de overslaghal zal men echter gebruik maken van (open) achterladers en bandenkranen om het afval over te laden, waardoor het afval open moet worden verplaatst.[2] Verder kunnen er geuremissies vrijkomen uit de loods. Volgens het rapport is het ‘absoluut noodzakelijk om enerzijds de poorten gesloten te houden, en anderzijds de werking van de actief koolfilter goed op te volgen zodat deze op tijd vervangen kan worden’.[3] Vanzelfsprekend zal de poort regelmatig geopend moeten worden voor in- en uitgaand vrachtverkeer. Verder is het gebruik van koolfilters niet 100% sluitend, en moeten deze frequent vervangen worden, wat zeer kostelijk is. De komst van de overslaghal houdt daarom een groot risico tot geuroverlast in voor de directe omwonenden.
4. Brandveiligheid: Huishoudelijk afval verwerken in een overslaghal is niet zonder risico. Er zijn voorvallen van branden in België en Nederland waarbij naast het onmiddellijke brandgevaar de rookontwikkeling een groot gezondheidsrisico vormt voor buurtbewoners. Het feit dat volgens de brandweer ingediende plannen niet voldoen aan alle brandveiligheidsmaatregelen (cf. het ontbreken van informatie over de RWA-installatie en alarminstallatie) neemt de bezorgdheden omtrent brandveiligheid niet weg; integendeel.
Wat doet een afvaloverslag op iets meer dan 2 kilometer van de Grote Markt van Mechelen? Een stad die de ambitie heeft om klimaatneutraal en duurzaam te worden en om zo snel mogelijk naar 100.000 inwoners te groeien. Laat ons eerlijk zijn. Die hal past niet in dichtbebouwd gebied. Zet ze op een goed bereikbare locatie die voorzien is op milieubelastende activiteiten, namelijk industriezone. Waar ze thuishoort.
Met ongeruste groeten
De buren van Muizen en de Leuvensesteenweg
Buurtraad De Spreeuw
De buren van Muizen - Leuvensesteenweg Neem contact op met de schrijver van de petitie