In zijn persbericht van vijf december schreef Wilders: “Het Marokkanengeweld is bovendien puur racisme want de slachtoffers zijn zelden of nooit Marokkanen of islamieten.” Dit is hoogstwaarschijnlijk een leugen.

Wat is een leugen?
Volgens Van Dale is een leugen een “onware mededeling met het doel om te misleiden”. Volgens Wikipedia is een leugen “een bewering die met opzet in strijd is met de waarheid.” Echter deze definities zijn gebrekkig en ik zal daar twee voorbeelden van geven. Stel je voor dat een blinde man een luie omstander vraagt welke kleur het stoplicht heeft bij een oversteek. De omstander beantwoordt: ‘Groen,’ zonder te kijken. Voorbeeld twee. Stel je voor dat Jantje rijk, mooi en intelligent is en Pietje is jaloers. Pietje kan vals spelen, door geruchten te verspreiden dat Jantje pedofiel zou zijn en daarmee kan hij Jantje kapot maken.

In beide gevallen is er sprake van een leugen, maar het is niet noodzakelijk dat de spreker weet dat zijn uitspraak in strijd is met de waarheid, noch is het nodig dat de leugenaar wil misleiden. De luie omstander weet niet of het stoplicht groen is, noch wil hij de blinde misleiden. Pietje weet niet of Jantje pedofiel is of niet. Daarom is de volgende definitie veel beter: Een leugen is een bewering waarvan je weet dat je die niet aannemelijk kan maken. Dus een bewering waar je desgevraagd geen bewijs van of voldoende onderbouwing voor kan geven.

Waarom liegt Wilders?
We hebben vier redenen om te geloven dat Wilders liegt:

Ten eerste; als iemand een onderbouwing voor de stelling zou vragen, zou Wilders hoogstwaarschijnlijk geen redelijke argumenten kunnen geven om zijn stelling aannemelijk te maken. De politie registreert noch etniciteit, noch religie van de slachtoffers. Het is daardoor voor Wilders bijna onmogelijk te weten of Marokkanen of islamieten zelden of nooit slachtoffers zijn van andere Marokkanen.

Ten tweede; als goeroe van de allochtonen-kwestie zou Wilders het Jaarrapport Integratie 2011 van het Sociaal en Cultureel Planbureau uit zijn hoofd moeten kennen:

“Nederlanders van niet-westerse afkomst rapporteren meer slachtofferschap van criminaliteit dan autochtone Nederlanders….Verder geven [allochtone] vrouwen, ouderen en lager opgeleiden vaker aan slachtoffer te zijn geweest van criminaliteit, vooral vrouwen van Marokkaanse afkomst.

Niet westerse migranten, met name van Turkse en Marokkaanse herkomst, voelen zich ook onveiliger dan autochtone Nederlanders.”

Dan hebben we de volgende mogelijkheden; de allochtonen liegen, of ze zijn echt vaker slachtoffer van criminaliteit. Als ze vaker slachtoffer zijn, dan zijn ze of slachtoffers van Nederlanders of van allochtonen. Als ze slachtoffers zijn van Nederlandse criminelen, dan zou Wilders ook een persbericht moeten plaatsen over Nederlandse criminaliteit en racisme. Als ze slachtoffers zijn van andere allochtonen, dan is Wilders’ stelling weerlegd – het is dus onjuist dat de “slachtoffers zelden of nooit Marokkanen of islamieten” zijn.

Ook de cijfers van CBS suggereren dat moslims en Marokkanen slachtoffers zijn:

“Van de 2,6 duizend inwoners van Nederland die slachtoffer waren van moord of doodslag in 1997-2011 was 45 procent allochtoon. Relatief gezien is de sterfte door moord en doodslag bij mannen van niet-westerse afkomst gemiddeld zes keer hoger dan bij autochtonen. Bij mannen van Antilliaanse en Arubaanse afkomst is het risico slachtoffer te worden zelfs veertien keer hoger dan bij autochtonen.”

Ten derde; zoeken op de PVV-site levert resultaten op over eerwraak en huiselijk geweld bij moslims. Dus Wilders weet dat er islamitische slachtoffers bestaan.

Ten vierde; ook als het waar zou zijn dat de slachtoffers zelden moslims zijn, wil dat niet zeggen dat de Marokkanen misdaden plegen om racistische redenen.

Een morele plicht om correct te beredeneren
Ook als Wilders het Jaarrapport Integratie niet heeft gelezen en vergeten is dat zijn site over islamitische slachtoffers meldt, liegt Wilders op dezelfde manier als de luie omstander en Pietje over Jantje.

Filosoof Anthony J. Blair¹ heeft overtuigend beargumenteerd dat we een morele plicht hebben om correct te beredeneren:

Ten eerste; als we een morele plicht hebben om de waarheid te vertellen, hebben we ook een morele plicht om onze opinies op overtuigende argumenten te baseren. We kunnen niet zomaar uit onze duim zuigen en roepen dat vrijheid van meningsuiting ons het recht geeft om alles te roepen. De luie voorbijganger heeft geen recht om de blinde man in gevaar te brengen. Pietje heeft geen recht om Jantje voor pedofiel uit te maken. Ook niet als de omstander en Pietje zelf oprecht overtuigd zijn van hun gelijk. De luie omstander en Pietje moeten hun opinie op correcte redeneringen baseren.

Ten tweede; de maatschappij is gebaat bij juiste kennis, want onjuiste kennis belemmert de vooruitgang. Iemand die uit zijn duim zuigt, doet de maatschappij een slechte dienst.

Ten derde; onze beweringen kunnen negatieve gevolgen hebben voor anderen. Als we een plicht hebben om anderen geen schade te berokkenen, dan mogen we dat ook niet met woorden doen. Jantje uit ons voorbeeld kan geld en aanzien verliezen, kan zelfs geweld van omstanders verwachten. En de blinde kan sterven.

Dus Wilders heeft een plicht om zich goed te informeren voordat hij zijn uitspraken doet; en een plicht om zijn uitspraken op correcte argumenten te baseren. Anders is hij een ordinaire leugenaar.

1. J.A. Blair. “Is There an Obligation to Reason Well?” In Groundwork in the Theory of Argumentation: Selected Papers of J. Anthony Blair, 3-12: Springer, 2011.