De Verwilderisering van de Nederlandse samenleving

Nederlandse waarden en normen worden bedreigd. Nederland Verwilderiseert. Dit komt door een steeds grotere en luidruchtigere groep die elementaire Nederlandse waarden als tolerantie, non-discriminatie, solidariteit en vrijheden als de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst terzijde schuift. 

Zorgwekkender is misschien wel het proces van zelfverwilderisering. Dat is het proces waarbij politici, bestuurders en journalisten uit angst voor de stoottroepen van deze luidruchtige groep zwijgen of bij voorbaat toegeven aan hun eisen. Nederland dreigt hierdoor steeds meer Tokkiestan te worden. 

Neem de inspraakavond gisteren in het zwaar bewaakte Noord-Brabantse Steenbergen over de mogelijke komst van een AZC.

Burgemeester Vos, die nog geen standpunt had ingenomen, kreeg een aubade ('We gaan op Vossenjacht"). Een vrouwelijke voorstander van het AZC werd ook toegezongen door de plaatselijke testosteronbommetjes ("daar moet een piemel in"). Eerder die week had dezelfde dappere vrouw al een steen door de ruit gekregen. Ieder die het in Steenbergen waagde een ander standpunt in te nemen dan een simpel ‚azc nee’, werd uitgescholden, inclusief woest dreigende gebaren van een groep die bang is dat asielzoekers geen respect zullen hebben voor onze normen en waarden. En de gespreksleider durfde de onbeschoft scheldende meute Tokkies niet terecht te wijzen, maar liet weten begrip te hebben voor de zorgen van de tegenstanders.

Steenbergen staat symbool voor een bredere ontwikkeling. Overal in het land worden lokale politici voor 'landverrader' uitgemaakt of bedreigd die voor een AZC zijn. Hetzelfde overkomt burgers die vluchtelingen willen helpen. Op grote schaal wordt de vrijheid van meningsuiting van Nederlandse burgers met geweld bedreigd. Een aantal, vooral rechtse media vroeg aandacht voor misstanden op AZC's als vechtpartfijen en verkrachting, waarbij de suggestie soms werd gewekt dat het om misstanden ging die onder autochtone Nederlanders nooit voorkomen. Inmiddels blijkt dat het aantal incidenten op AZC's meevalt en wordt overtroffen door Tokkieterreur. Geweld wordt in Nederland niet zozeer door vluchtelingen gepleegd, maar vooral tegen vluchtelingen of mensen die voor de opvang van vluchtelingen zijn. 

Terug naar Steenbergen. De leider van de grootste politieke partij in de peilingen twitterde, als een pyromaan die olie op het vuurt gooit over de avond in Steenbergen:

Niemand wil dit. Genoeg asielzoekers. Genoeg islam. Rutte aftreden. Grenzen dicht. Nu! #genoegisgenoeg #kominverzet pic.twitter.com/nT6PQGU5wt

— Geert Wilders (-at-geertwilderspvv) October 22, 2015

Hierop reageerde Joshua Livestro, oprichter van Jalta.nl, toch niet direct het meest linkse geluid op het Nederlandse internet, met:

Dit is het punt waarop Wilders de grens naar het fascisme oversteekt: het intimiderende gedrag van meutes inzetten voor eigen campagnedoelen

— Joshua Livestro (-at-JoshuaLivestro) October 22, 2015

Wilders

En daarmee zijn we beland bij de grote roerganger achter dit proces van de Verwilderisering, Geert Wilders.

Deze man geeft leiding aan een politieke partij, de PVV, met welgeteld 1 lid, de heer Wilders zelf. De PVV-leider roept zijn achterban op om in verzet te komen, maar laat zelf geen enkele vorm van inspraak toe (misschien hebben buitenlandse geldschieters met een anti-islam agenda wel wat te vertellen in ruil voor hun harde dollars, euro's en sjekels, maar dat weten we niet).

Geen ideologie maar een religie

Wilders' beweging heeft meer trekjes van een religieuze beweging dan van een politieke partij met een consistente ideologie: geen interne democratie, een enkele, onaantastbare profeet als onbetwist leider, handelen in angst met meer interesse voor fabeltjes dan voor feiten, kritiek op de partij of de leider wordt al snel betiteld als 'demoniseren'  en ookkent de partij enkele onvervalste haatpredikers. Het partijprogramma van de partij was voor de laatste verkiezingen nog dunner dan de Donald Duck: exact één A4 met weinig concrete, haalbare oplossingen. In die zin heeft de partij geleerd uit het verleden toen de PVV direct bij de onderhandelingen met de VVD en het CDA al een deel van haar beloftes liet vallen.

In de praktijk heeft de PVV maar één belangrijk punt: de partij is tegen de islam en doet daarvoor geregeld voorstellen die haaks staan op elementaire onderdelen van de Nederlandse grondwet als de vrijheid van godsdienst, de vrijheid van meningsuiting en het non-discriminatiebeginsel.

In de peilingen is dit gedachtengoed inmiddels goed voor 38 zetels, wat betekent dat ruim 2 miljoen volwassen Nederlanders aangeven dat ze overwegen op de PVV te stemmen. Daarmee is de aanhang van de PVV ruim twee keer zo groot als het aantal moslims in Nederland.

Meet the Tokkies

Wat weten we van de achterban van Wilders?

Ze zijn over het algemeen laag opgeleid, lezen vaak de Telegraaf en bezoeken graag GeenStijl.  Verder weten we uit dit artikel dat een kwart van de PVV aanhang(politiek) geweld onder bepaalde omstandigheden acceptabel vindt om bepaalde doelen te bereiken (zie het onderzoek The New Face of Digital Populism van de Britse denktank Demos of het onderzoek van Motivaction uit 2009 (blz. 5). Dit percentage ligt fors hoger dan de 14% van de moslims (blz 247) die geweld soms toelaatbaar vindt. Uit hetzelfde Motivaction onderzoek (pagina 5 en 6) blijkt dat PVV'ers opvallend minder vaak problemen hebben met liegen in moeilijke situaties - wat ze in PVV-kringen graag taqqiya noemen. PVV-stemmers hebben minder op met culturele en etnische diversiteit en de emancipatie van vrouwen en homo's, Ze hebben ook weinig moeite met samenwerking met anitisemitische partijen in Europa.

De PVV-aanhang vind je bijvoorbeeld op facebookpagina's als WijSteunendePVV,  Liefde voor Holland, Nederland ons Vaderland, Nederland Mijn Vaderland, anti islam pagina's als Stop de islamisering van Nederland  of extreemrechtse pagina's als die van Identitair Verzet. Maar ook zitten er veel PVV'ers bij pro Zwarte Pietenpagina's en onder de reaguurders op de pagina's van bijvoorbeeld GeenStijl, de Digitale Standaard, De Telegraaf, Elsevier, E.J. Bron en Joost Niemöller. De pro-PVV reaguurders kenmerken zich overigens opvallend vaak door een slechte beheersing van het Nederlands. Op moslimhaat.tumblr.comvindt u enkele fijnzinnge voorbeelden die in slechts een paar dagen zijn verzameld.

Okay, een relativering voordat de indruk ontstaat dat ik iets tegen Wilders-aanhangers zou hebben. Dat heb ik niet. Ik heb vooral moeite met hun intolerante religie/ideologie die haaks staat op veel Nederlandse waarden. Mijn brave buurman die zo lief voor zijn katten is, is ook een PVV'er en ook in mijn schoonfamilie heb ik mensen die overwegen PVV te stemmen. En natuurlijk zijn niet alle PVV-aanhangers geweldsverheerlijkende tokkies en lager opgeleid. In 2009 en deze week werd gemeten dat ongeveer 1 op 7 PVV-aanhangers hoger opgeleid is.

Ook zijn niet alle PVV-aanhangers racist of extreemrechts. Omgekeerd zijn de meeste extreemrechtse en racistische Nederlanders wel PVV-aanhanger. En dat is, zo blijkt de laatste weken,  een groep die niet bang is geweld te gebruiken of te dreigen met geweld. Ook in Duitsland, waar extreemrechts geweld al een tijdje de belangrijkste vorm van terreur is,  klinkt inmiddels de waarschuwing voor een verdere radicalisering van extreemrechts geweld.

Nieuwe politieke correctheid en zelfverwilderisering

Tegelijkertijd staren Nederlandse politici en journalisten als konijntjes in de koplampen van het Wilderiaanse en extreemrechtse geweld. De les van de moord op Fortuyn was dat de bezorgde, boze burger serieus moest worden genomen en dat populistische leiders niet te snel met extreemrechts vergeleken moesten worden. Maar we zijn wat doorgeslagen in die les.

Dat heeft geleid tot een nieuwe politieke correctheid. Tot gespreksleiders als gisteren in Steenbergen die onbeschoft dreigende tokkies niet ter verantwoording roepen, maar ongepast begrip tonen en tot politici die erbij zitten en er niets van durven te zeggen. Er zijn publicisten die agressie zoals in Steenbergen en eerder in Woerden zelfs volkomen logisch vinden.

De nieuwe politieke correctheid heeft de afgelopen decennia geleid tot artikelen in serieuze kranten en tv-programma's  over de islam en moslims die nog veel ongenuanceerder en tendentieuzer zijn dan wat ik hierboven schreef over PVV-stemmers. Terwijl journalisten over elkaar heen buitelen om problemen met integratie te 'benoemen',  schiet iedereen in een kramp als het over de PVV gaat. Bijvoorbeeld wanneer iemand het aandurft de PVV en haar leider te vergelijken met de vooroorlogse Hitler of de NSB. Los van de vraag of die vergelijking terecht is of niet, hij mag gemaakt worden, net als Wilders en zijn aanhangers de islam met het fascisme mogen vergelijken. Vrijheid van meningsuiting nietwaar?

Over vrijheid van meningsuiting gesproken: de nieuwe politieke correctheid heeft geleid tot  een klimaat waarin mensen die zich positief uitlaten over vluchtelingen, moslims of de multiculturele samenleving op lijsten met landverraders of volksvijanden komen te staan.

De nieuwe politieke correctheid heeft ook geleid tot zelfverwilderisering: uit electorale angst nemen politieke partijen geregeld standpunten in die  een slap aftreksel van de PVV zijn en haaks staan op uitgangspunten van onze grondwet en door Nederland ondertekende internationale (mensenrechten)verdragen. Dieptepunt in de Nederlandse politieke geschiedenis blijft wat dat betreft het eerste kabinet Rutte met de PVV als gedoogpartner. De enige winst van dat kabinet was misschien dat Wilders heeft aangetoond dat hij helemaal geen verantwoordelijkheid kan en wil nemen; blijkbaar zijn 2 miljoen volwassen Nederlanders dat inmiddels weer vergeten.

In een dramatisch slecht en aan alle kanten rammelend artikel (let op, paywall) waarschuwde Elsevier journalist Syp Wynia onlangs voor islamisering en zelfislamisering. Hij schrijft over de Nederlandse islamitische gemeenschap, bestaande uit 660.000 volwasssenen, intern tot op het bot verdeeld en met amper politieke macht.

Ik maak me zorgen over de verwilderisering van onze Nederlandse samenleving. Dan heb ik het over een politieke partij die verreweg het grootste is in de peilingen, die intern niet democratisch is en van de ongelijke behandeling van een bevolkingsgroep haar belangrijkste agendapunt heeft gemaakt. Deze partij heeft meer dan 2 miljoen volwassen aanhangers, waarvan een (klein?) deel zich inmiddels dagelijks laat horen via xenofobe posts op sociale media, door middel van gewelddadige acties rond AZC's of moskeeen en door bedreigingen gericht tegen mensen met een andere mening.

Van ‘Vergeten Driehoek’ naar ‘Islamofobie Driehoek’

01 juni 2015 | 07:59

De complexiteit van buurten als de Vergeten Driehoek, Oosterwei en de Diamantbuurt wordt gereduceerd tot sharia, islamisering en straatterrorisme waardoor ze enerzijds uitzonderlijke voorbeelden zijn waar alle multiculturele problematiek bij elkaar komt en anderzijds juist de normale situatie zouden weergeven voor problemen met Marokkaanse Nederlanders, islam en integratie door heel Nederland heen.(..) Het is dan ook geen wonder dat de term shariadriehoek blijft bestaan nadat Ramesar is ontmaskerd en dat er opiniemakers zijn die stellen dat de shariadriehoek ondanks het bedrog wel degelijk bestaat: het is een te krachtig islamofoob symbool om zomaar weg te gooien."

Dat schrijft Martijn de Koning in onderstaand artikel. 

Op 18 mei 2013 verscheen het artikel ‘Als je wijk verandert in een klein kalifaat’ van Perdiep Ramesar in Trouw. In dit artikel schreef Ramesar over een klein deel van de Schilderswijk met de namen ‘Vergeten driehoek’, ‘Punt van het Zwaard’ en ‘Sharia Driehoek’ De naam sharia zou niet voor niets gekozen zijn maar symbool staan voor een sluipende verandering van de buurt waarbij de norm van de meerderheid steeds meer zou gaan gelden. Er lijkt een ‘mini-sharia’ te zijn ingevoerd, ‘een klein kalifaat’ te zijn gesticht..
De vermeende islamisering van de ‘Vergeten Driehoek’.

De ‘bewijzen’ die Ramesar daarvoor aandroeg waren:.

1. een autochtone jongeman die het woordje kafir (ongelovige) naar zijn hoofd geslingerd krijgt omdat hij een sigaret zou hebben opgestoken.
2. een dochter die het nog zwaarder heeft.
3. vrouwen die worden aangesproken op hun kleding
4. vrouwen die een gezichtssluier dragen en mannen geen hand geven
5. een vrouw die zegt dat de meerderheid bepaalt en dat dat goed is
6. dit deel van de Schilderswijk was één van de plekken waar de Hofstadgroep bij elkaar kwam
7. zichtbare moslimorthodoxie: jonge meiden met hoofddoek en volledig bedekte kledij
8. cafés en cafetarias waar geen alcohol wordt geschonken, niet gerookt en alleen halal geserveerd wordt en waar varkensvlees voor iedereen verboden is
9. buurthuizen zonder alcohol en varkensvlees
10. de orthodoxe islam is hoorbaar: in de meeste plekken spreken Marokkanen Berbers maar in de Vergeten Driehoek is Arabisch belangrijker
11. er zijn drie orthodoxe moskeeën rondom de buurt
12. niet-moslims en moslims voelen zich niet meer thuis
13. mensen die hun hond niet meer in de buurt kunnen uitlaten: ‘verdwijn met dat smerige beest, anders komt die in het punt van het zwaard’
14. orthodoxe moslims worden met rust gelaten en de politie kan niks tegen hen doen: zij regelen de zaken bijvoorbeeld bij overlast .

De meerderheid legt haar ongeschreven wetten op en de minderheid buigt. Die meerderheid is moslim, de orthodoxe moslim bepaalt en de rest voelt zich niet meer thuis.

Waar is de Vergeten Driehoek?.

Dat er vormen van sociale controle in de wijk zijn hoeft niemand te verbazen: dat is overal zo en dat die voornamelijk vrouwen raken is ook overal zo. Dat er overlast is van mensen en dat er spanningen zijn tussen bevolkingsgroepen is ook niet specifiek islamitisch of sharia; een rookverbod is dat ook niet. Integendeel, dit is allemaal deel van de Nederlandse geschiedenis en is in meerdere grote en kleine plaatsen in verschillende uitingsvormen aan te treffen..

Ook al heeft Ramesar het artikel uit zijn dikke duim gezogen, dat geldt niet voor het begrip Vergeten Driehoek. Dat is wel degelijk de aanduiding voor een deel van de Schilderswijk dat vergeten zou zijn in de stadsvernieuwing. Maar er is wel een probleem: de lokatie van de Vergeten Driehoek is vanaf het begin onduidelijk.

Maar er zijn verschillende definities in omloop. Ligt de Driehoek nu tussen de Hoefkade, Vaillantlaan en Parallelweg of tussen Hoefkade, Jacob Marisstraat en Vaillantlaan (pdf) of tussen Vaillantlaan, Wouwermanstraat en Parallelweg zoals Ramesar leek te claimen?.

De term Shariadriehoek met het kaartje in Trouw suggereert dus een duidelijk afgebakend gebied en dus ook dat we weten waar we het over hebben. Niets is minder waar dus..

Van Vergeten Driehoek naar Islamofobie Driehoek.

Voor de discussie later doet de precieze begrenzing van de Vergeten Driehoek er niet toe. Deze discusssie wordt namelijk gekenmerkt door twee type uitbreidingen: geografisch en politiek. Allereerst een uitbreiding naar de hele Schilderswijk en ten tweede worden allerlei gebeurtenissen erna in de Schilderswijk besproken met een verwijzing naar shariadriehoek..

In de periode daarna, ik heb geteld tot halverwege oktober 2014, verschijnen er tientallen artikelen in de media met een verwijzing naar de term shariadriehoek. Er komt ook een debat in de Tweede Kamer, en de ene na de andere politicus en opiniemaker laat er zijn/haar licht over schijnen: iedereen is afkeurend over de shariadriehoek. Door op Lexis Nexis te zoeken naar artikelen met de term ‘shariadriehoek’ of ‘sharia-driehoek’ en de dubbele artikelen eruit te laten kom ik tot november 2014 op 85 artikelen. De teneur van deze artikelen is:.

1. De artikelen gaan niet meer over een deel van de Schilderswijk, maar over de hele Schilderswijk.
2. Gaandeweg worden steeds meer betekenissen toegevoegd aan de term Shariadriehoek waarbij niet meer de voorbeelden van Ramesar centraal staan, maar met name problematiek omtrent vrouwen, anti-semitisme en islamitisch militant activisme (en de daarmee gepaard gaande termen als ‘orthodox’, ‘radicaal’, ‘jihadisme’, ‘ISIS’, geweld, enzovoorts).
3. Hoewel tal van politici zich met de zaak bemoeien, zijn het vooral Asscher (bagatelliserend) en Wilders (uitvergrotend) die onder hen de discussie beheersen.
4. De tegenstelling die ook zichtbaar is in het artikel, Nederland(s) vs islam(itisch) komt in de meeste artikelen wel terug. Gelden Nederlandse normen nog wel?
5. Naast Trouw zijn het vooral de Volkskrant en Telegraaf waarin de term gebruikt wordt..

De term shariadriehoek is derhalve vaak gebruikt en is enorm aangeslagen. Het is daarmee een enorm productieve term voor media, activisten, commentatoren en politici. Hoewel er ook tegenstemmen zijn, is de teneur vooral negatief. Er wordt een wij-zij indeling gehanteerd tussen moslims en niet-moslims of Nederlanders (vergeten wordt gemakshalve dat een belangrijk deel van de inwoners van de Schilderswijk uit Hindoestanen bestaat), alle zaken die men negatief vindt worden toegeschreven aan islam en in het bijzonder sharia zonder ook maar enigszins duidelijk te maken wat er specifiek islamitisch of sharia aan is. Vrouwen onheus bejegenen? Sharia! Geen handen schudden? Sharia! Geen alcohol? Sharia! Niet roken? Sharia? Geen varkensvlees? Sharia!.

Door er een tegenstelling Islam vs Nederland van te maken en alle negatieve ontwikkelingen toe te schrijven aan islam en alle positieve te benoemen als integratie houden we een schijntegenstelling overeind tussen een doembeeld (toegeschreven aan islam) en een ideaalbeeld (benoemd als Nederlands). Dit leidt uiteindelijk tot een roep om maatregelen tegen islam cq moslims. In die zin zouden we voortaan beter kunnen spreken over de islamofobiedriehoek dan over de shariadriehoek: het kleine deel van de Schilderswijk en later de hele wijk is uitgegroeid tot een symbool waarin alle zorgen omtrent integratie, islamisering en veiligheid bij elkaar komen. En hoewel minister Asscher afstand heeft genomen van ieder idee dat er sprake zou zijn van ‘sharia’ en sociale druk om daaraan te conformeren, gaat ook hij in zijn beantwoording van vragen van parlementsleden in op radicalisering en ronseling; zaken waar het artikel niet over spreekt behalve dan dat de Vergeten Driehoek in beeld zou zijn gekomen na berichten dat er 100 jongeren uit Nederland waren vertrokken om te strijden tegen het al-Assad regime. Wat dat precies te maken heeft met die Driehoek wordt niet duidelijk gemaakt..

En de inwoners van de Schilderswijk?

De term islamofobiedriehoek is ook gerechtvaardigd omdat de perspectieven van islamitische en andere inwoners van de wijk er volstrekt niet toe doen. Weliswaar zijn er enkele artikelen gepubliceerd van wijkbewoners of zaakwaarnemers, maar hun twijfels over het bestaan van de driehoek en het feit dat ze zich niet herkenden zijn nooit serieus genomen. Hun reële zorgen omtrent problemen die er zeker zijn (verloedering, werkeloosheid, geïsoleerde positie van vrouwen, zorgen omtrent het functioneren van minderjarige meisjes en overlast) doen er in het hele verhaal echt niet toe behalve als munitie voor islamofobe retoriek. Het is een term die te pas (nou ja eigenlijk alleen te onpas) werd gebruikt in verkiezingsdebatten en -programma’s, in beleidsstukken en verslagen in de media. De term is daarbij steeds meer los komen te staan van het oorspronkelijke artikel en leek een grote mate van vanzelfsprekendheid te hebben verkregen en werd zelfs genomineerd voor woord van het jaar. .

Andere media dan Trouw hebben daar zeker, bedoeld of onbedoeld aan bij gedragen. Zo was er een journalist van een landelijke krant die mij in november 2014 vertelde dat hij eigenlijk best ook een andere kant van de Schilderswijk wilde laten zien dan zijn krant tot dan toe liet zien. In plaats van ene kant met anti-semitisme, pro-ISIS sympathisanten, enzovoorts wilde hij juist ook de meer positieve kanten laten zien en hoe bewoners proberen er wat van te maken. ‘Maar daar hoef ik momenteel bij de redactie echt niet mee aan te komen.’ En een redacteur van een televisieprogramma stelde ‘X wilde er misschien iets mee. Kijken wat er nou van waar is. Bleef alleen niet veel van over dus heeft niet tot uitzending geleid.’ Tegengeluiden, ook over de betrouwbaarheid van het artikel van Ramesar, waren dus amper aan de orde (zoals al gesteld, waren er ook uitzonderingen zoals Peter Breedveld’s Frontaal Naakt)..

Buurten die tot de verbeelding spreken.

Iets soortgelijks gebeurde ook enkele jaren eerder met de Amsterdamse Diamantbuurt dat een icoon werd voor ‘Nederlanders’ (Bert en Marja) die werden geplaagd door het agressieve gedrag van ‘Marokkaanse straatterroristen’ zoals mijn Nijmeegse collega Anouk de Koning in haar onderzoek laat zien. Net als de Diamantbuurt heeft de Schilderswijk ook nu een magische aantrekkingskracht voor journalisten (en ja ook onderzoekers) die op zoek naar multiculturele problematiek of juist hoe het allemaal ook goed kan gaan. Kleine incidenten worden onmiddellijk in de islamofobische driehoek geplaatst en besproken in termen van islamisering of radicalisering of integratie of alledrie. Net als bij de Vergeten Driehoek is ook de begrenzing van de Diamantbuurt niet zo helder als het lijkt. En net als destijds in de Diamantbuurt doen ook nu de eigenlijke gebeurtenissen en meningen in de wijk er nauwelijks toe. Zo liggen twee van de moskeeën die genoemd worden ook helemaal niet in de vermeende ‘vergeten driehoek’ en dat heel Nederland een rookverbod kent in cafés is alleen in de Schilderswijk een teken van islamisering..

Een ander voorbeeld is de rel over de Goudse wijk Oosterwei. Daar werd in 2008 een buschauffeur belaagd door een Marokkaanse-Nederlandse man. Genoeg om een enorme hype te veroorzaken waarbij vooral wordt ingezoomd op de onveiligheid die door ‘Marokkaanse’ jongeren veroorzaakt zou worden. Voortdurend wordt gesproken over de wijk Oosterwei terwijl het onduidelijk is of de plek van het incident wel Oosterwei was en Oosterwei officieel geen wijk is maar een buurt in de wijk Gouda Oost. Wanneer iets soortgelijks zich even later in Gorinchem voor doet verleidt dat het dagblad Metro tot de kop ‘Gouda is overal’. Opvallend is hier ook de rol van Trouw. Hoofdredacteur Schoonen zal later aangeven dat de berichtgeving van Trouw ten aanzien van problemen met allochtone jongeren in Gouda niet evenwichtig is geweest in vergelijking tot andere gebeurtenissen met autochtone jongeren in bijvoorbeeld Capelle aan de IJssel. De hele rel levert gemeente Gouda 10 miljoen euro op. Net als in het geval van de Shariadriehoek wordt de hype door diverse politici gebruikt om te pleiten voor een harde aanpak van Marokkaans-Nederlandse jongeren..

Shariadriehoek omdat het moet

Ook na de ontmaskering van Perdiep Ramesar als leugenaar en oplichter blijven mensen volhouden dat de ‘shariadriehoek’ bestaat. Zo stelt Frank Verhoef op DDS dat de berichten nep waren, maar dat de shariawijk wel bestaat want die zit immers vol met ISIS fanboys. Zoals hij stelt: ‘Ramesar heeft niet verzonnen dat de Schilderswijk vol ISIS-fanboys zit’. Inderdaad Ramesar had het over een klein deel van de Schilderswijk en over ISIS-fanboys heeft hij het helemaal niet gehad: dat is iets wat (onder andere) Verhoef eraan heeft toegevoegd. Ook Ephimenco voegt als het ware een ‘Perdiepje’ toe aan het artikel van Ramesar:.

Misschien geen shariawijk inderdaad, maar wel een buurt waar de meest weerzinwekkende demonstratie van het jaar heeft plaatsgevonden afgelopen zomer. Tientallen duistere figuren paradeerden in de Schilderswijk met hun zwarte vlaggen. Geen toeval dat dit op die plek gebeurde, dunkt me. Ze betuigden hun steun aan de koppensnellers, verkrachters en slavendrijvers van de Islamitische Staat. […] Op die vrijdag 4 juli voelde ik een mix van schaamte en woede bij me opkomen. Wat ik toen dacht? Dat de naam ‘shariawijk’ nog te mild was voor dit Haagse jihadistische bolwerk.

Ook hier zien we dus hoe na de ontmaskering van Perdiep allerlei zaken die als negatief worden benoemd worden toegevoegd aan het oorspronkelijke artikel en aan de term ‘sharia'; zaken waarover Ramesar het in dat artikel helemaal niet had maar waardoor men toch kan volhouden dat de shariadriehoek bestaat al is het gebaseerd op een verzinsel. Ook hier doet het er opnieuw niet toe wat lokale inwoners vonden van de zaken die Ephimenco noemt..

Buurten als de Vergeten Driehoek, Oosterwei en de Diamantbuurt worden in discussies als deze objecten voor debat, politiek, beleid en regulering met betrekking tot zaken die de complexe leefwereld van de inwoners ver overstijgen. De complexiteit van deze buurten wordt gereduceerd tot sharia, islamisering en straatterrorisme waardoor ze enerzijds uitzonderlijke voorbeelden zijn waar alle multiculturele problematiek bij elkaar komt en anderzijds juist de normale situatie zouden weergeven voor problemen met Marokkaanse Nederlanders, islam en integratie door heel Nederland heen. Ze worden daarmee onderdeel van de reeds bestaande beleidsmaatregelen en discussies die betrekking hebben op integratie, beleid en veiligheid, maar worden ook gebruikt om juist exceptionele en hardere maatregelen voor te stellen. Het is dan ook geen wonder dat de term shariadriehoek blijft bestaan nadat Ramesar is ontmaskerd en dat er opiniemakers zijn die stellen dat de shariadriehoek ondanks het bedrog wel degelijk bestaat: het is een te krachtig islamofoob symbool om zomaar weg te gooien..

Het is het enige geloof dat westers noch oosters is. Een geloof waar nagenoeg alle mensen aanhanger van zijn. En dat onze samenleving onderscheidt van dictatuur, theocratie en kalifaat. Je vindt het in elke stad, op iedere hoek van de straat.

Het slechte nieuws na de tragische gebeurtenissen in Parijs luidt: terreur kan de vrije samenleving de das omdoen. Het goede nieuws: of ze daarin slaagt, is volledig aan ons.

Wie de wereld van de ondergang wil redden, kan over het einde der tijden beter zwijgen

Detail uit het boek 'Metaphors' van de Belgische kunstenaar Jozef Wouters, over zijn zoektocht naar visuele metaforen voor de terminologie gebruikt op klimaatconferenties. © Jozef Wouters

In de afgelopen maanden zijn grote delen van Indonesië The Guardian zette het nieuws over Indonesië onder elkaar.in rook opgegaan. Tienduizenden kinderen kregen last van ademhalingsproblemen, ten minste drie kinderen zijn gestikt. De bijtende rook die uit de smeulende turfgrond opsteeg, reikte tot in Thailand, Maleisië en Singapore. Tienduizenden dieren The New York Times over de sterfte onder dieren door de bosbranden in Indonesië.- waaronder orang-oetans, luipaarden en tijgers - zijn gestorven.

Deze branden Bekijk hier beelden van de branden.komen niet uit de lucht vallen. Ze worden ieder jaar door boeren en bedrijven aangestoken om land vrij te maken voor plantages. Maar dit jaar is het door een zeer sterke El Niño veel droger dan gebruikelijk, waardoor het vuur langer doorwoekerde.Sinds eind oktober heeft het flink geregend en is het aantal brandhaarden afgenomen. Kijk hier voor actuele gegevens.

Slecht nieuws voor de hele wereldbevolking. Op hun hoogtepunt stootten deze branden Ook in Brazilië woeden grote bosbranden.meer broeikasgassen De omvang van de uitstoot wordt beschreven in deze analyse van Global Forest Watch.uit Hier een analyse van de emissies als gevolg van de bosbranden.dan de hele Amerikaanse economie. De bosbranden zijn bovendien precies het soort rampen dat steeds vaker voor zal komen naarmate de aarde verder opwarmt en droge periodes nog droger worden.

En toch: in de media was er nauwelijks George Monbiot heeft in The Guardian een krachtig artikel gewijd aan de gebrekkige verslaggeving - als je vandaag maar voor één artikel tijd hebt, lees dan dat van hem.aandacht voor de ramp die zich in Indonesië voltrok, zoals er nauwelijks aandacht is voor een van de belangrijkste crises in Europa: het enorme verlies van biodiversiteit. Europa's grootste crisis? Niet de vluchtelingen, maar het verlies aan biodiversiteit.Dat verlies wordt groter naarmate het warmer wordt.

Nog zoiets: vorige week maandag werd bekend dat we dit jaar de wereldhistorische grens van 1 graad Hier lees je meer over het passeren van de grens van 1 graad Celsius opwarming.Celsius opwarming passeren (ten opzichte van pre-industriële temperaturen). Dat betekent dat we al halverwege de 2 graden zijn waarna klimaatverandering officieel als ‘gevaarlijk’ te boek staat.In dit artikel bespreek ik waarom het enigszins bedrieglijk is om te doen alsof klimaatverandering 'ineens' gevaarlijk is vanaf de arbitraire grens van 2 graden Celsius.

Maar de wereld draaide gewoon door. Aan de tafel van Matthijs van Nieuwkerk ging het die avond over een vliegtuigcrash (al dan niet door een bom van Islamitische Staat) en over Phil Collins, die toch nog niet met pensioen gaat.

Waarom zwijgen we over het klimaat?

Het is een vraag waar ik me in de afgelopen maanden het hoofd over heb gebroken: waarom praten we zo weinig over klimaatverandering? Hoe kan een van de grootste milieurampen van de eenentwintigste eeuw in Indonesië niet belangrijk genoeg zijn om alle voorpagina’s te halen, politiek Den Haag in rep en roer te brengen en de discussies aan de keukentafel te domineren?

Volgens mij heeft de stilte over een van de grootste uitdagingen van onze tijd alles te maken met de manier waarop we denken dat klimaatverandering ‘werkt.' Ik doel hier op een hardnekkig idee, dat zeker in milieukringen maar ook bij de media Uit dit onderzoek naar tv-reportages over IPCC-rapporten in Australië, Brazilië, China, Duitsland, India en Engeland blijkt dat het ‘ramp’-frame in alle landen dominant is.gretig aftrek vindt: het idee dat de opwarming onze ondergang wordt.

Veel mensen die klimaatverandering serieus nemen, zien een of ander scenario voor zich waarin de wereld er over tien, twintig of vijftig jaar veel en veel slechter uitziet (of waarin de mensheid het loodje heeft gelegd). De grote vraag is vervolgens altijd of we op tijd zullen ingrijpen. Of we, om een versleten Ik analyseerde dit soort gangbare verhalen ook in dit stuk, het startschot van mijn correspondentschap Klimaat & Energie.metafoor te gebruiken, onze voet van het gaspedaal halen voordat we het ravijn in rijden.

De afgelopen tijd ben ik me gaan realiseren dat deze manier van praten het probleem eerder in stand houdt dan dat het bijdraagt aan een oplossing. Er ís namelijk geen ravijn. In plaats daarvan zijn er sluipende veranderingen en reële crises die ons ontgaan omdat we er niets van merken of omdat we wachten op de narigheid die voor de toekomst is voorspeld.

De opwarming van de aarde past kortom niet in de mal van onze apocalyptische oerverhalen, In dit verhaal beschrijf ik de geschiedenis en herkomst van het apocalyptische gedachtegoed.maar vraagt om een intelligenter én een hoopgevender verhaal. Dat zou een verhaal kunnen zijn dat draait om menselijke invloed - een verhaal dat de hellevuren van Indonesië en het uitsterven van talloze diersoorten niet neerzet als voorbodes van nog meer ellende, maar als aanleiding om in actie te komen.

Hoe ik tot deze conclusies kwam

Ik begon mijn onderzoek met een analyse Hier lees je het startschot van mijn serie over doemdenken terug.van de beelden en metaforen die we gebruiken om het klimaatprobleem te bespreken. Die onttrekken zich aan iedere menselijke maat. Smeltende gletsjers, verdrinkende ijsberen, verzengende bosbranden - we staan erbij en kijken ernaar.

Zie de foto’s die verschijnen bij verhalen over klimaatverandering in de media. Het zijn steevast beelden die machteloosheid oproepen. Boven een verhaal Hier het verhaal in Rolling Stone.in het Amerikaanse blad Rolling Stoneover de ‘negen verschrikkelijke tekenen' van naderende milieurampen stond een foto van een klein zeilbootje dat op het punt staat getroffen te worden door een reusachtige golf.

Gewichtloos hangt het daar, wachtend op de ondergang. Ik zie dit beeld, weet dat het mij angst moet inboezemen en tegelijkertijd denk ik: dit gaat niet over mij. Mijn schip kapseist niet, ik heb niet eens een schip. En al snel belandt het artikel in mijn mentale mapje ‘waarschuwingen die ik kan negeren,' samen met al die andere beelden van ondergelopen steden '10 Images Show What Coastal Cities Will Look Like After Sea Levels Rise'en brandende planeten. Goed voorbeeld van zo'n brandende planeet? De poster van Naomi Kleins klimaatfilm (onder in dit stuk).Ik kan er niets mee. Over tot de orde van de dag.

Ik besprak twee boeken Hier vind je mijn bespreking van twee boeken over klimaatpsychologie: 'Waarom we zo vaak zwijgen over het klimaat (en hoe we dat kunnen doorbreken).'over klimaatpsychologie en kwam erachter waarom dit zo werkt. Als we bang worden gemaakt, biedt onze psyche altijd wel een uitweg. We negeren het probleem, of vertellen onszelf dat wij er waarschijnlijk niet de dupe van zullen worden. Of we worden bang en passief. Volgens de Zweedse psycholoog Per Espen Stoknes is er geen verhaal dat zo verlammend werkt als dat van klimaatverandering als naderende apocalyps.

Hoe apocalyptisch denken tot behoudzucht leidt

Er waren momenten waarop ik me afvroeg of het wel te verdedigen is om het ‘vertoog’ rond klimaatverandering te onderzoeken, terwijl oliebedrijven ons bedonderen, Oliebedrijf ExxonMobil loog jarenlang over klimaatverandering.koralen The Guardian: 'World's oceans facing biggest coral die-off in history, scientists warn'afsterven en het ijs op de polen smelt. Groenland en Antarctica smelten weg.Maar gaandeweg kwam ik erachter dat juist het apocalyptische verhaal bijdraagt aan verstarring en conservatisme en dus leidt tot het uitblijven van oplossingen en brede betrokkenheid. Het idee dat klimaatverandering een ‘perfect probleem’ is, zorgt ervoor dat we ons machteloos voelen en geen alternatieven meer zien. Als we doemdenken, nemen we de status quo niet alleen als uitgangspunt, we nemen hem ook mee naar de toekomst - bevestigen hem opnieuw, geloven kennelijk dat er nooit iets voor in de plaats zal komen. Als er één projectie tot fatalisme leidt, is dit hem wel.

En ja, dat is een fundamenteel probleem, want we moeten onze uitstoot snel terugbrengen om onze impact op het klimaat zo snel mogelijk te minimaliseren. Auto’s, schepen en treinen, de verwarming van huizen, de industrie en de elektriciteitscentrales draaien in grote delen van de wereld, maar zeker in Nederland nog bijna volledig Cijfers over de Nederlandse energievoorziening vind je bijvoorbeeld hier, in 'Hernieuwbare energie in Nederland 2014' van het CBS.op fossiele brandstoffen. En dat moet de komende decennia ‘helemaal anders,' zei zelfs Henk Kamp, de minister van Economische Zaken onlangs. Kamp deed zijn revolutionaire uitspraken aan het einde van dit gesprek met Sven Kockelmann (Oog in Oog, oktober 2015).Geen nieuws, maar voor een VVD-minister is het toch best een revolutionaire uitspraak. Kamp bevestigt in feite dat we voor een flinke opgave staan die politiek links en rechts overstijgt en die om creativiteit vraagt, niet om angstaanjagende verhalen die zulke creativiteit juist in de kiem Meer over de psychologische werking van angstbeelden in dit verhaal.smoren.

Waarom het zinloos is te vragen of we onszelf nog kunnen redden

Je hoort mij niet zeggen dat klimaatverandering niet angstaanjagend is. Integendeel, het kan zelfs bijdragen aan de ondergang van onze beschaving. Er is een onaangenaam grote kans (ongeveer 5 tot 10 procent) dat een worstcasescenario In dit verhaal lees je alles over de worstcasescenario's en de kans dat klimaatverandering tot onze ondergang leidt.uitkomt dat onze beschaving helpt imploderen. Er is zelfs een zeer kleine kans dat de mens uitsterft als het allemaal echt uit de hand loopt.

Maar hoe nieuw is dat werkelijk? Tijdens de Eerste Wereldoorlog vreesden mensen voor een apocalyps met gifgas, in de Koude Oorlog vreesden anderen een totale atoomoorlog, rond de oliecrisis in 1973 voorzagen we een nieuwe steentijd door het opraken van de energie, zo schreef ik eerder. Over al die keren dat de wereld niet ten einde kwam.Al duizenden jaren fantaseert de mens over zijn einde, maar de voorspellingen van totale catastrofe zijn tot nu toe altijd overtrokken gebleken.

In een essay Hier bespreek ik het essay van de Canadese schrijfster Margaret Atwood, waarin zij onderzoekt hoe het gesprek over een wereld zonder olie zich ontwikkelt.over Atwoods essay is vertaald verschenen in De Groene Amsterdammer.de opwarming van de aarde stelde de Canadese auteur Margaret Atwood de vraag: ‘Kunnen we ons energiesysteem snel genoeg veranderen om te voorkomen dat het ons vernietigt?’ Ik denk dat dit een zinloze vraag is, omdat het antwoord alleen maar ‘ja’ of ‘nee’ kan zijn. De werkelijkheid is veel weerbarstiger. We weten niet precies wat de gevolgen van klimaatverandering zullen zijn. We weten wel dat het voor de meeste mensen die dit lezen gelukkig geen kwestie zal zijn van wel of niet overleven. Dat maakt onze verantwoordelijkheid voor de mensen die altijd al minder bevoorrecht Vooral armen zullen de dupe worden van klimaatverandering, schreef de paus in zijn milieu-encycliek.waren en die ook nu weer als eerste 'De landen die daadwerkelijk zijn overstroomd, waren de landen die altijd al overstroomden,' schrijft Dirk Vis in dit toekomstvisioen.de klappen zullen vangen, alleen maar groter.

De wereld zoals we die kennen gaat sowieso eindigen. Dat is al heel vaak gebeurd - klimaatverandering of niet - en dat zal ook nog heel vaak gebeuren. Het is goed om daarbij stil te staan. Iedereen zal wel iets gaan missen George Marshall, auteur van een boek over klimaatpsychologie, adviseert om ruimte te maken voor het 'rouwen' om verlies van het fossiele tijdperk. Zijn andere tips lees je hier.als het fossiele tijdperk ten einde komt, of het nu de ronkende motor van een Harley is, of het goedkope vliegticket naar een mooi land aan de andere kant van de oceaan. Maar dat betekent niet dat alles vanaf nu slechter wordt.

Wat dan wel?

We weten inmiddels zeker dat klimaatverandering nog deze eeuw veel erger zal worden en dat we dat proces al niet meer terug kunnen draaien. We weten dat delen van het Midden-Oosten NRC: 'Midden-Oosten is straks te heet om te wonen'nog deze eeuw onbewoonbaar zullen worden als we onze uitstoot niet verder terugbrengen, en dat het Amerikaanse leger meer conflicten Hier lees je meer over de overwegingen van het Pentagon inzake klimaatverandering.verwacht op een warmere planeet. Maar we weten óók dat er een groene revolutie aan de gang In dit verhaal vind je een uitgebreide opsomming van onderstaand nieuws. is:

• De speelruimte van fossiele energiebedrijven wordt steeds kleiner, terwijl hun legitimiteit wordt ondermijnd. G7-landen hebben beloofd kolenstook en andere fossiele brandstoffen aan het einde van de eeuw volledig uit De toezegging van G7-landen over fossiele brandstoffen.te bannen, maar de neergang Bloomberg adviseert investeerders om hun geld uit de kolenindustrie te halen.in de kolenindustrie en de duurzame ambities van landen als China 'Beijing to Shut All Major Coal Power Plants to Cut Pollution'doen vermoeden dat het einde van de meest vervuilende brandstof steenkool al eerder zal plaatsvinden.
• Investeerders realiseren Hier lees je meer over een nieuwe studie waarin de risico's van fossiele investeringen zijn bestudeerd.zich steeds beter dat hun investeringen in fossiele energiebedrijven risicovol zijn, omdat succesvol klimaatbeleid ervoor zal zorgen dat deze bedrijven op termijn verdwijnen.
• Overheden liggen onder Hier lees je over onderzoek van het IMF naar fossiele subsidies.vuur De overheden van de twintig machtigste economieën in de wereld, de G20, geven vier keer zoveel uit aan subsidies en investeringen voor fossiele brandstoffen als aan duurzame energie, schreef de Volkskrant vorige week.omdat ze veel meer subsidie geven aan fossiele energie dan aan duurzame energie.
• De winning van fossiele brandstoffen wordt steeds duurder terwijl de kosten van duurzame energie rap blijven dalen.
• De groei van groen wordt in gangbare scenario's stelselmatig Het IEA onderschat de groei van zonne- en windenergie structureel. Waarom?onderschat: zonne-energie groeide in de afgelopen 15 jaar bijvoorbeeld 18 keer sneller dan het Internationaal Energieagentschap in 2000 had gedacht. Batterijen die nodig zijn om groene energie op te slaan, lijken aan de vooravond te staan van eenzelfde Hier bijvoorbeeld een optimistische analyse over de toekomst van batterijen.ontwikkeling.Hier nog een optimistisch bericht over de groei van batterijen.

Niemand kan de impact van de groene revolutie voorspellen. Het is niet met zekerheid te zeggen hoeveel klimaatschade we nog weten te voorkomen en of we onderweg een betere wereld zullen bouwen.

Waar het om gaat, is dat we invloed hebben.

We kunnen hoop putten De klimaatcampagne van de Britse krant The Guardian draait sinds enige tijd ook om hoop. Lees hier waarom.uit het feit dat veel mensen - als het ze wordt gevraagd 'Ruime meerderheid Nederlanders wil dat kabinet snel meer doet voor het klimaat,' bleek dit jaar uit een enquête die TNS Nipo uitvoerde in opdracht van Greenpeace en Milieudefensie.- aangeven dat ze klimaatactie willen. We kunnen hoop putten uit het feit dat de (morele) redenen om in actie te komen steeds duidelijker worden vertolkt, door de Amerikaanse president Barack Bekijk bijvoorbeeld deze retoriek van Obama over klimaatverandering.Obama, door leiders uit het bedrijfsleven en door de paus. Klimaatactie is een heilige opdracht, zegt de paus tegen 1,2 miljard rooms-katholieken.We kunnen hoop putten uit het feit dat zelfs de baas van Shell zegt 'I have no hesitation to predict of course in years to come solar will be the dominant backbone of our energy system, certainly of the electricity system,' aldus de directeur van Shell.dat dit de eeuw van zonne-energie wordt.

Waar gaan we deze eeuw voor vechten?

Dit is, kortom, hét moment om na te denken over de toekomst die we willen. Om maar een voorbeeld te noemen: als dit inderdaad de eeuw van de zon Hier een mooi uitgewerkte visie over hoe deze eeuw op zonne-energie eruit kan gaan zien.wordt, willen we die zonnepanelen dan zelf in bezit hebben, zodat we invloed hebben op onze eigen energievoorziening, of besteden we de toekomst uit aan het bedrijfsleven? In Duitsland Duitsland is verder dan Nederland qua duurzame energie, maar dat heeft ook keerzijden.is bijna de helft Hoe Duitse burgers betrokken zijn bij de Energiewende, beschreef ik met mijn Energiegroep-collega's in dit verhaal.van de duurzame energievoorziening in handen van burgers en boeren via coöperaties. Willen wij dat ook? Zo ja, hoe gaan we dat bereiken?

Het gaat hier dus niet alleen om technologie. In het fossiele tijdperk is macht centraal georganiseerd en berokkent onze consumptie altijd schade, ook als we dat niet zien. Een duurzaam tijdperk biedt de kans om die negatieve impact te minimaliseren en om macht te decentraliseren, zonnepaneel voor zonnepaneel. Dat impliceert een culturele en morele In dit stuk meer over die culturele en morele omwenteling die gepaard gaat met meer duurzaamheid.omwenteling: we kunnen doorgeschoten individualisme vervangen door wederzijdse afhankelijkheid, dominantie vervangen door wederkerigheid en hiërarchie door samenwerking.

Klimaatverandering gaat rampen veroorzaken, dat kunnen we al niet meer voorkomen. De vraag is hoe we daarop gaan reageren. Laten we ons leiden door angst, gaan we ons verschansen als de eerste klimaatvluchtelingen Over het fenomeen 'klimaatvluchtelingen.'komen? Of laten we ons leiden door hoop, verbroedering en vertrouwen in de vindingrijkheid van de mens?

Het gaat nu (zoals altijd) om de keuzes die we maken

Ik denk dat we ons de toekomst tenminste moeten voorstellen als iets waar we invloed op hebben, niet als iets wat ons overkomt. Die invloed hebben we nu al, alleen kiezen we tot nu steeds weer fossiel. Overheden praten over groen en bouwen ondertussen vrolijk verder aan de fossiele infrastructuur (de Nederlandse 'Hollands energiebeleid: praten over groen, investeren in fossiel'overheid Ik schreef mee aan dit opiniestuk in NRC: 'Het Rijk praat groen maar handelt fossiel'voorop), terwijl veel burgers zeggen dat ze duurzaamheid willen zonder hun persoonlijke levensstijl daarop aan te passen.

Maar dit hoeft niet altijd zo te blijven. Onze regering wilde bijvoorbeeld naar schaliegas In dit verhaal meer over het daverende succes van de 'schaliegasvrij'-beweging.gaan boren, maar daar is door burgers Hier lees je een reconstructie van het grassroots verzet tegen schaliegas in Nederland.een stokje voor gestoken. Een kleine groep voortrekkers zet zich al keihard in voor de duurzame economie, en er zijn klimaatactivisten die de fossiele industrie aanpakken en de ene Hier zo'n overwinning van de fossielvrij-activisten.na Hier meer recente successen van de klimaatbeweging.de andere overwinning boeken. Zij zijn met relatief weinig, maar de geschiedenis leert dat ze grote invloed kunnen hebben - denk maar aan de mensen die in opstand kwamen tegen de slavernij, of die hebben gestreden voor het vrouwenkiesrecht. Ook zij waren aanvankelijk in de minderheid.

De toekomst is niet te vangen in een blauwdruk; het is een verhaal dat we samen maken. ‘Wie een rol gaan spelen, wordt nooit van tevoren aangekondigd, en de verhaallijnen zijn vol van afslagen, plotselinge wendingen, verrassende tweesprongen en onbedoelde gevolgen,’ schrijft Lees hier het mooie essay van Solnit terug.de Amerikaanse essayiste Rebecca Solnit. 'Dit is Rebecca Solnit (plus vijf van haar beste essays)'Erkennen dat wij invloed hebben en dus verantwoordelijk zijn, is moeilijker dan berusten in een doemscenario. Maar het biedt ook perspectief, zeker als we ons herinneren hoe vaak de samenleving al radicaal veranderd en verbeterd is - niet door de krachten van de natuur, maar door mensen zelf.

De aanvallers namen drukke en populaire plaatsen onder vuur. In Parijs de legendarische concertzaal Le Bataclan en restaurants waar het op vrijdagavond aanschuiven is als Le Petit Cambodge, symbolen van het polyculturele Parijs. In Beiroet waren een moskee en een bakkerij het doelwit.

Het dodental in Beiroet had nog hoger kunnen zijn. Eén van de daders had het op een moskee gemunt, maar werd tegengehouden door Adel Termos, een vader van twee kleine kinderen. Termos wierp zich op de aanvaller en ving zo een deel van de klap op. In Beiroet wordt hij geëerd als een held, een martelaar die het leven van tientallen moslims gered heeft, die zich klaar maakten voor het gebed.

Ook Parijs had zijn helden. Mensen wiens naam we nu nog niet kennen, die naasten op gevaar van eigen leven en met hun eigen lichaam als schild beschermden tegen het geweld. Reddingsdiensten die de eerste zorgen toedienden terwijl nog lang niet duidelijk was of het gevaar geweken was.

Grijze zone

De twee aanslagen werden opgeëist door IS. De strategie er achter werd de afgelopen maanden in enkele boodschappen op hun propagandakanalen uit de doeken gedaan. “Het moment is gekomen voor een nieuw evenement die de wereld nog meer zal verdelen en die overal de grijze zone zal vernietigen”, klonk het in één van die boodschappen.

De grijze zone is iedereen die niet meestapt in het vijandverhaal. IS citeert in die documenten hun voorganger Bin Laden: “De wereld is verdeeld in twee kampen. Bush sprak de waarheid toen hij zei: 'Ofwel ben je met ons, ofwel ben je tegen ons'. Dat betekent, ofwel ben je met de kruistocht ofwel ben je met de islam.”

IS heeft donderdag en vrijdag getoond wat ze met die grijze zone bedoelen. Het zijn de gewone mensen in Parijs, in Libanon, Irak en Syrië die niets met dat opbod te maken willen hebben en die in buurten willen wonen waar je veilig naar de bakker of een concert kan gaan.

De grijze zone is de hele samenleving in Noord en Zuid. Net door gewone mensen aan te vallen toont IS dat er geen us en them is. Iedereen is slachtoffer van de geweldspiraal.

Rania Masri, een politicologe die in Libanon woont, ergerde zich vlak na de aanslagen in Beiroet en vlak voor de terreurgolf in Parijs aan het woordgebruik in de media. De taal en het denkpatroon van IS wordt soms gewoon overgenomen. De wijk in Beiroet wordt dan een bastion van Hezbollah genoemd, in Syrië de tegenstander van IS. Een Amerikaanse journalist had haar gevraagd of er ook burgerslachtoffers gevallen waren. Terwijl er alleen maar burgers getroffen zijn, zei ze in een interview op Real News.

Terreurlessen

Niemand is veilig, dat is de harde les van donderdag en vrijdag. Nu staan we opnieuw op een kruispunt. We kunnen het denkpatroon overnemen van IS. We kunnen bepaalde leiders volgen op het pad dat Bush hen voorging na 9/11: nog meer militarisering, nog meer landen destabiliseren en samenlevingen vernietigen, nog meer knabbelen aan de vrijheden die ons dierbaar zijn, nog meer us en them, nog hogere muren rond Europa en nog harder bepaalde bevolkingsgroepen viseren.

Of we proberen na te denken hoe we een einde kunnen maken aan de geweldspiraal. Schrijver en academicus Vijay Prashad (die gedeeltelijk in Libanon woont) postte op Twitter zijn 'terreurlessen'. “Treur om de slachtoffers. Vind de daders via een politieonderzoek en breng hen voor de rechter. Probeer door te dringen tot de wortel, tot wat deze onmenselijkheid veroorzaakte. Stop de omstandigheden van die aanleiding. Herhaal de aanleiding niet. Als je die aanleiding toch herhaalt (de Bush-strategie), zal de geweldcyclus doorgaan.”

Wij zijn allemaal de grijze zone van IS, de samenleving geprangd tussen het us en them van Bush. De geweldspiraal waarin 9/11 een ijkpunt en Parijs en Beiroet een voorlopig eindpunt zijn, moet doorbroken worden. Dat kan alleen als we vrede echt een kans geven.

Illusie

Maar vrede een kans geven lukt enkel wanneer we de realiteit erkennen zoals die is. Terreur begrijpen als het loutere werk van geïsoleerde religieuze gekken of als een van buitenaf komende aanval op “onze manier van leven” of “onze waarden” schiet schromelijk tekort. Terreur is veel complexer dan dat. Het is het gevolg van een hele reeks van politieke ontwikkelingen, die niet los van elkaar gezien kunnen worden. De geopolitieke en militaire koers van het Westen, de schimmige rol van de Golfstaten, de globale ongelijkheid, maar evengoed de klimaatverandering die leidt tot extreme droogte en voedselschaarste in landen als Syrië en Irak zijn de wortels waaruit terreur kan bloeien.

We moeten ons van de illusie ontdoen dat we oorlog, terreur en de diepere oorzaken die eraan ten grondslag liggen buiten de Europese grenzen kunnen houden. De mondiale problemen kunnen we niet langer inperken tot een gebied in de Arabische wereld en het globale Zuiden. Dat hebben de vluchtelingen die aan de deur van Europa aanklopten en de aanslagen in Parijs definitief duidelijk gemaakt. Maar dat maakt deze ongewoon warme novembermaand evengoed duidelijk. Net als alle komende extreme weersomstandigheden.

De weg naar vrede zullen we enkel bereiken door middel van moed, creativiteit en globale samenwerking op basis van menselijke waarden. Door de grijze zone te koesteren als de nieuwe, globale 99%.

Bron

Leven met de terreur: een pacifistisch standpunt 

IK BEN NIET BANG, WANT IK BEN DEMOCRAAT

Verklaring NAVO over aanslagen in Parijs